ධනේෂ් විසුම්පෙරුම | Dhanesh Wisumperuma
විදුසර (Vidusara), 12.08.2015
http://www.vidusara.com/2015/08/12/feature4.html
අගෝස්‌තු මස දහ හත් වැනි දින පැවැත්වීමට නියමිත මහ මැතිවරණය වෙනුවෙන් මේ වන විට රට ම සූදානම් වෙමින් තිබේ. ඉදිරි වසර පහක කාලය තුළ ශ්‍රී ලංකාව පාලනය කරනු ලබන ප්‍රතිපත්ති තීරණය කරනු ලබන්නේ මේ මැතිවරණයෙන් ජයග්‍රහණය කරන පක්‌ෂයේ ප්‍රතිපත්ති මත ය. මේ වන විට මැතිවරණයට තරග කරන ප්‍රධාන පක්‌ෂ තුනේ මැතිවරණ ප්‍රකාශන තුනක්‌ ප්‍රකාශයට පත් ව තිබේ.
එක්‌සත් ජාතික පක්‌ෂය ඉදිරිපත් කර ඇති මැතිවරණ ප්‍රතිපත්ති ප්‍රකාශනය "මාස 60කින් අලුත් රටක්‌ හදන පංචවිධ ක්‍රියාවලිය" නම් වේ. එක්‌සත් ජනතා නිදහස්‌ සන්ධානයේ මැතිවරණ ප්‍රතිපත්ති ප්‍රකාශනය නම් කර ඇත්තේ "අනාගතයට සහතිකයක්‌" යනුවෙනි. ජනතා විමුක්‌ති පෙරමුණේ මැතිවරණ ප්‍රකාශනය "හෘද සාක්‌ෂියේ සම්මුතිය" නමිනි.
මැතිවරණයට ඉදිරිපත් ව ඇති මේ ප්‍රධාන පක්‌ෂ තුනේ පරිසර ප්‍රතිපත්ති පිළිබඳව මදක්‌ විමසා බැලීමට අප සිතුවේ අදාළ පක්‌ෂ මෙරට පරිසරය පිළිබඳ දැවෙන කරුණු සම්බන්ධයෙන් ඉදිරිපත් කර ඇති විසඳුම් මොනවා ද යන්න ගැන විමසීම කාලීන අවශ්‍යතාවක්‌ සේ අප දකින නිසා ය.
මෙරට ප්‍රධාන දේශපාලන පක්‌ෂ තුන 2015 මහ මැතිවරණය සඳහා ඉදිරිපත් කර ඇති මැතිවරණ ප්‍රකාශනවල පරිසරය හා සම්බන්ධ ප්‍රතිපත්ති පිළිබඳව සැලකූ විට ඉන් වඩාත් කැපී පෙනෙන්නේ එක්‌සත් ජනතා නිදහස්‌ සන්ධානයේ (එජනිස) හා ජනතා විමුක්‌ති පෙරමුණේ (ජවිපෙ) ප්‍රතිපත්ති ප්‍රකාශන බව පෙනේ. එම පක්‌ෂවල ප්‍රතිපත්ති ප්‍රකාශනවල පරිසරය වෙනුවෙන් වෙන ම කොටසක්‌ වෙන් කර අංශ රැසක්‌a ඔස්‌සේ කරුණු දක්‌වා තිබේ. එවැනි වෙන ම අංශයක්‌ එක්‌සත් ජාතික පක්‌ෂයේ (එජාප) ප්‍රතිපත්ති ප්‍රකාශනයේ දැකිය නොහැකි වුව ද පරිසරය හා අදාළ කරුණු ගණනාවක්‌ එම පක්‌ෂයේ ප්‍රතිපත්ති ප්‍රකාශනයේ වෙනත් තැන්වල හා තිරසර සංවර්ධනය කොටසේ ඇතුළත් ය. පහත දැක්‌වෙන්නේ අදාළ වැදගත් කරුණු ප්‍රධාන මාතෘකා යටතේ ගොනු කර දැක්‌වීමට අප ගත් උත්සාහයකි.
පක්‌ෂ තුනේ ප්‍රධාන පරිසර ප්‍රතිපත්ති
- ප්‍රතිපත්තිමය කරුණු හා දිගු කාලීන සැලසුම් - ශ්‍රී ලංකාව සඳහා භූවිද්‍යා සැලැස්‌මක්‌ වසරක්‌ තුළ සම්පාදනය කරන බව සඳහන් කරන එජාපය පවසන්නේ ඒ අනුව ජාතික පරිසර ප්‍රතිපත්තියක්‌ සකස්‌ කරන බවයි. ජනාවාස හා නගර නිර්මාණය වැනි කරුණු මේ භූ විද්‍යා සැලැස්‌ම අනුව තීරණය වේ. එජනිස ප්‍රතිපත්ති ප්‍රකාශනයේ සඳහන් වන පරිදි මෙරට භූමිය ඉදිරි වසර 500ක කාලයක්‌ සඳහා සැලසුම් කිරීමට අදහස්‌ කෙරෙයි. මේ සැලසුම් ඉදිරි රාජ්‍ය ප්‍රතිපත්තියක්‌ බවට පත් කිරීම ඔවුන් ගේ අපේක්‌ෂාව වේ. ස්‌වාභාවික සම්පත් සංරක්‌ෂණය හා කළමනාකරණය සඳහා ජාතික ප්‍රතිපත්තියක්‌ සකස්‌ කිරීමට හා පරිසරයට අදාළ වර්තමානයේ පවත්නා පනත් හා රෙගුලාසි සමාලෝචනය කර ශක්‌තිමත් කිරීමට කටයුතු කරන බව ජවිපෙ සඳහන් කරයි.
- ආරක්‌ෂිත ප්‍රදේශ හා වනාන්තර - සංරක්‌ෂිත කලාප ලෙස නීතියෙන් නියම කර ඇති භූමිභාග ආරක්‌ෂා කරගැනීමට හා ඒවායේ මායිම්වල සුරක්‌ෂිතභාවය තහවුරු කිරීමට කටයුතු කරන බව එජාපය පවසයි. ශ්‍රී ලංකාව හරිත දේශයක්‌ ලෙස පවත්වාගැනීමේ අරමුණින් සියලු වනාන්තර මිනුම් කිරීම, මායිම් සලකුණු කොට විනාශ වීමේ තර්ජනයට ලක්‌ ව ඇති වනාන්තර නැවත ප්‍රතිෂ්ඨාපනය සිදු කරන අතර, රජය හා පෞද්ගලික අංශය උපයෝගී කරගනිමින් නැවත වන වගා වැඩපිළිවෙළක්‌ දියත් කරන්නට කටයුතු කරන බව එජනිස සඳහන් කරයි. රක්‌ෂිත ප්‍රදේශවල රැකවරණය තහවුරු කිරීම, ඒවා ඛණ්‌ඩනය වීම වළක්‌වා ජාලගත කිරීම, අනාරක්‌ෂිත පරිසර පද්ධති රක්‌ෂිත ප්‍රදේශ කිරීම යන කරුණු ජවිපෙ ඉදිරිපත් කර ඇත. වන වගාව පිළිබඳව සඳහන් කරන ජවිපෙ විශේෂයෙන් සඳහන් කරන කරුණක්‌ වන්නේ ෆයිනස්‌, ටර්පන්ටයින් වැනි වගා වෙනුවට දේශීය ශාක වගා මහා පරිමාණයෙන් ව්‍යාප්ත කරන බවකි.
- ජලපෝෂක ප්‍රදේශ සංරක්‌ෂණය - භූගත ජල සම්පත ආරක්‌ෂා කරගැනීමේ අරමුණින් ජලපෝෂක ප්‍රදේශ සංරක්‌ෂණය සඳහා පියවර ගන්නා බව එජාපය සඳහන් කරයි. ජල පෝෂක ප්‍රදේශ සංරක්‌ෂණය පිළිබඳව ජවිපෙ ද සඳහන් කර තිබේ.
- පරිසර දූෂණය - පරිසර දූෂණය වැළැක්‌වීම සඳහා පියවර ගැනීම මේ පක්‌ෂවල පරිසර ප්‍රතිපත්තියේ එක්‌ මූලික අංගයකි. වායු, ජල, පාංශු, ශබ්ද හා දෘෂ්ටි යන පංචවිධ පරිසර දූෂණය වැළැක්‌වීම සඳහා වූ ජාතික ප්‍රතිපත්තියක්‌ හඳුන්වා දෙන බව එජනිස පවසයි. ජවිපෙ පවසන්නේ ස්‌වාභාවික පරිසරය, ජලය, වෙරළ, භූමිය, වාතය, ස්‌වභාවධර්මයේ හඩ දූෂණය වීම වැළැක්‌වීමට අවශ්‍ය තාක්‌ෂණික මගපෙන්වීම හා නීතිය දැඩිව ක්‍රියාත්මක කරවීම සිදු කරන බවයි.
- රසායනික පොහොර හා පළිබෝධනාශක - පරිසර හිතකාමී ගොවිතැන නම් මාතෘකාව යටතේ කාබනික ගොවිතැන මගින් ජාත්‍යන්තර වෙළෙඳපොළ අල්ලාගැනීම හා රටේ ආහාර ස්‌වෛරීත්වය හා ආරක්‌ෂාව තහවුරු කිරීම ගැන එජාපය සඳහන් කරයි. මිනිසාට හා පරිසරයට හානිකර කෘෂි රසායන ද්‍රව්‍ය ආනයනය තහනම් කර ඇති බැවින්, ජීව හිතවාදී කෘෂි රසායන ද්‍රව්‍ය නිෂ්පාදනය සහ භාවිතය දිරිගැන්වීමට පියවර ගන්නා බව ඔවුන් මේ යටතේ තවදුරටත් දක්‌වා ඇත. ප්‍රමිතියකින් තොර පළිබෝධනාශක හා පොහොර ආනයනය හා විකිණීම නැවැත්වීමට අවශ්‍ය නීති සම්මත කරන බවත් එAවා කඩ කරන පිරිස්‌වලට එරෙහි ව දැඩි ව නීsතිය ක්‍රියාත්මක කරන බවත් එජනිස පවසයි. වස විස නැති ගොවිතැන ප්‍රචලිත කිරීම සඳහා රසායනික පොහොර හා පළිබෝධනාශකවලින් තොර ගොවිතැන සඳහා විශේෂ සහන දෙන බව ද එජනිස පවසයි.
- කැළිකසළ ගැටලුව - ජාත්‍යන්තර ප්‍රමිතිකරණයකට යටත් ව කසළ කළමනාකරණය කිරීම හා කසළ බලශක්‌ති නිෂ්පාදනයට හා පොහොර නිෂ්පාදනයට යොදාගැනීම පිළිබඳව එජනිස සඳහන් කරයි. ජවිපෙ සිය ප්‍රකාශනයේ සඳහන් කරන්නේ අපද්‍රව්‍ය කළමනාකරණයේ වගකීම හිමි පළාත්පාලන ආයතනවල එම වගකීම අත් හළ නොහැකි එකක්‌ බවට පත් කරන බව හා ඊට අවශ්‍ය තාක්‌ෂණික මගපෙන්වීම සිදු කරන බව ය. එසේ ම ඔවුන් වැඩිදුරටත් පවසන්නේ ඊට එරෙහි ව කටයුතු කරන ආයතන ගැන නීතිය දැඩිව ක්‍රියාත්මක කරන බවයි.
- වෙරළාරක්‌ෂක නීති - වෙරළාරක්‌ෂක නීති පද්ධතිය ශක්‌තිමත් කිරීමට කටයුතු කරන බව එජනිසය සඳහන් කර තිබේ.
- පරිසර නීතිය ක්‍රියාත්මක කිරීම - අභයභූමි හා වනවිනාශයට හා වනසත්ත්ව සංහාරයට වගකිවයුතු චූදිතයන් නීතිය හමුවට පමුණුවා දැඩි දඩුවම් ලබා දීමට කටයුතු කරන බව එජනිස සඳහන් කරයි. ජවිපෙ සඳහන් කරන්නේ පරිසර නීති ක්‍රියාත්මක කිරීම සඳහා මනා අන්තර් සම්බන්ධතාවක්‌ සහිත ආයතනික පද්ධතියක්‌ ස්‌ථාපිත කරන බවයි.
- පරිසර අධ්‍යාපනය - පරිසර අධ්‍යාපනය සාමාන්‍ය පෙළ විෂය නිර්දේශයට හඳුන්වා දීමට කටයුතු කරන බව එජනිස සඳහන් කරයි. පාසල් අධ්‍යාපන ක්‌ෂේත්‍රය තුළට පරිසර විෂය ඇතුළත් කරන බව සඳහන් කරන ජවිපෙ පරිසරය සුරැකීම සඳහා ජනතාව දැනුවත් කිරීමේ අධ්‍යාපන වැඩසටහන් ද සකස්‌ කරන බව කියයි.
- පරිසර ගැටලු විසඳීම සඳහා ප්‍රජා සහභාගිත්වය - රාජ්‍ය නිලධාරීන්, පරිසර සංවිධාන හා පරිසරවේදීන් ඇතුළත් පරිසර කමිටු පිහිටුවා එතුළින් ප්‍රදේශයේ පරිසර ගැටලු හඳුනාගෙන ඒවාට පිළියම් යෙදීමට පියවර ගන්නා බව ජවිපෙ පවසයි.
- සංවර්ධනය හා පරිසරය හා ස්‌වාභාවික සම්පත්- 2005 වර්ෂයේ සිට ක්‍රියාත්මක කළ සංවර්ධන ක්‍රියාවලියේදී පරිසර හිතවාදී ප්‍රතිපත්ති ප්‍රමුඛතාවයේ ලා සලකමින් පරිසරය සුරැකි බව එජනිස සිය ප්‍රකාශනයේ සඳහන් කරයි. එසේ ම සිය අනාගත සංවර්ධන සැලසුම්වල දී සතාසීපාවාට හා පරිසරයට අයත් අවකාශයට මනාව ගරු කිරීමට ද ඔවුන් පොරොන්දු වී ඇත. සංවර්ධන ව්‍යාපෘති ක්‍රියාත්මක කිරීමට පෙර නිසි ශක්‍යතා ඇගැයීම් ක්‍රියාවලියක්‌ සිදු කරන අතර, එහි දී ස්‌වාභාවික සම්පත්වලට හා ජනතාව ගේ යහපැවැත්මට එල්ල වන අහිතකර බලපෑම් අවම කිරීමට හා විකල්ප සංරක්‌ෂණ ක්‍රමෝපාය ක්‍රියාත්මක කිරීමට පියවර ගන්නා බව ජවිපෙ පවසයි.
- බලශක්‌ති සංරක්‌ෂණය - සුළං, සූර්ය, මුහුදු රළ, ස්‌වාභාවික ගෑස්‌ වැනි විකල්ප බලශක්‌ති උත්පාදනයට විශේෂ සහනාධාර සපයන බව එජාප ප්‍රතිපත්ති ප්‍රකාශනයේ සඳහන් වේ. බලශක්‌ති අවම ලෙස භාවිත කරන පරිසර හිතකාමී ගොඩනැගිලි ඉදි කරන බව එජාප වැඩිදුරටත් පවසයි. පුනර්ජනනීය බලශක්‌ති පද්ධතියක්‌ ගොඩනැගීමට පියවර ගන්නා බව ජවිපෙ ද සඳහන් කරන අතර, ප්‍රවාහනය හා ගොඩනැගිලි වැනි අංශවල බලශක්‌ති සංරක්‌ෂණය අත්‍යවශ්‍ය අරමුණක්‌ සේ සලකා නීති සම්පාදනයට සහාය ලබා දීමට කටයුතු කරන බව ද ඔවුහු සඳහන් කරති.
විශේෂ මාතෘකා
- රුක්‌ රෝපණය - රජයේ හෝ පෞද්ගලික අවශ්‍යතාවක්‌ සඳහා කපා හෙළන සැම ගසකට ම ගස්‌ 2ක්‌ සිටුවීමට එජනිස සිය මැතිවරණ ප්‍රකාශනයෙන් පොරොන්දු වී තිබේ.
- අලි මිනිස්‌ ගැටුම - අලි-මිනිස්‌ ගැටුම පවත්වා ප්‍රදේශවල රජයේ නියෝජිතයන්, ගැමියන් හා වනජීවී සංවිධානවල නියෝජිතයන්ගෙන් යුත් කමිටු ස්‌ථාපනය කරන බව හා ඒ ප්‍රදේශවල කඩිනමින් විදුලි වැට ඉදි කරන බවත් එජාප මැතිවරණ ප්‍රකාශනයේ සඳහන් වේ. ජවිපෙ සිය ප්‍රතිපත්ති ප්‍රකාශනයේ පවසන්නේ මෙය ද ඇතුළුව පරිසරය හා මිනිසා ගැටෙන සියලු ප්‍රශ්න සඳහා විද්‍යාත්මක කඩිනම් විසඳුම් ලබා දීමට පියවර ගන්නා බවයි.
- පරිසර හානි දැනුම් දීමේ මධ්‍යස්‌ථානය - පැය 24 ම හා දින 365 පුරා ක්‍රියාත්මක පරිසර හානි දැනුම් දීමේ මධ්‍යස්‌ථානයක්‌ ස්‌ථාපනය කරන බව ජවිපෙ පවසයි.
පරිසරය නො සලකා හැර තිබේ ද?
මේ ප්‍රතිපත්ති විමසා බලන විට පරිසරය පිළිබඳ කරුණු සම්බන්ධව ප්‍රධාන පක්‌ෂ තුන ම කිසියම් හෝ අවධානයක්‌ යොමු කර ඇති බවක්‌ පෙනේ. පරිසරය දේශපාලන ප්‍රතිපත්තිවලට පැමිණෙන්නේ මෑත කාලයක සිට ය. කෙසේ වෙතත් පරිසරය යනු මැතිවරණයේ දී ඉදිරිපත් වන දේශපාලන ප්‍රතිපත්ති මාලාවකට පමණක්‌ සීමා වූ කරණක්‌ බව අපේ පොදු අත්දැකීමයි. අන් ආකාරයකින් පවසන්නේ නම් බලයට පත් වන පක්‌ෂය කුමක්‌ වුව, ඔවුන් ලබා දුන් පරිසර පොරොන්දු සියල්ල ම ඉටු කරන බව අපට අපේක්‌ෂා කළ නොහැකි බව ය.
මෙය බොහෝ සාමාන්‍ය දෙයකි. එයට හේතුව දියුණු වන රටක්‌ ලෙස මානව සංවර්ධන අරමුණුවල දී වෙනත් අංශවලට වැඩි අවධානයක්‌ යොමු වන අතර, පරිසරය පිළිබඳ කරුණුවලට යොමු වන්නේ අඩු සැලකිල්ලක්‌ වීම ය. රටේ ආර්ථිකය ද, සංවර්ධන අරමුණු ද මීට බලපාන වෙනත් සාධක වෙයි.
අනෙක්‌ අතට මැතිවරණයක දී ජනතාව සිය ඡන්දය ප්‍රකාශ කිරීමේ දී සලකා බලන සාධක අතර, පරිසර ප්‍රතිපත්තිවලට හිමි වන්නේ ද සාපේක්‌ෂව අඩු ස්‌ථානයකි. දේශපාලන පක්‌ෂවල සෙසු ප්‍රතිපත්ති ඡන්දදායකයින්ට බෙහෙවින් වැදගත් වේ. ඇතැම් අයට වැදගත් වන්නේ රටේ ආර්ථික සංවර්ධනය පිළිබඳ වැඩපිළිවෙළ ය. තවත් අයට වැදගත් වන්නේ ජාතික ආරක්‌ෂාව, රටේ ඒකීයභාවය, භෞමික අඛණ්‌ඩතාව, ස්‌වෛරීභාවය වැනි ජාතිකමය කරුණු ය. මේ නිසා පරිසර ප්‍රතිපත්තිවල වැදගත්කම සීමිත බව අප පිළිගත යුතු ව ඇත. මේ තත්ත්වය අපේ රටට පමණක්‌ පොදු වූවක්‌ නොව, ජගත් මට්‌ටමේ යථාර්ථයකි. දියුණු මට්‌ටමේ රටවල වූව ද දේශපාලන තීරණ ගැනීමේ දී වඩාත් වැදගත් වන්නේ මූලික වශයෙන් ආර්ථික සංවර්ධනය වැනි කරුණු මිස පාරිසරික කරුණු නො වේ. එහෙත් ඉන් කියෑවෙන්නේ පාරිසරික කරුණු කිසිසේත් නොවැදගත් බවක්‌ නො වේ.
No comments:
Post a Comment