ධනේෂ් විසුම්පෙරුම
මම පොත් ගැනීම අඩු කර දැන් කලක් ගත වී තිබේ. මම උනන්දුවක් දක්වන අංශවල වුවත් මගේ විශේෂිත උනන්දුවක් ඇති මාතෘකාවලට අදාළ පොත් මිස සෙසු පොත් දැන් මිලට ගන්නේ නැති තරම්ය. ඒ සඳහා මූලික හේතුව ඉඩ නොමැති වීම වන අතර, දෙවැනි හේතුව වන්නේ ආයතනික පුස්තකාල පරිහරණයට මට ඕනෑ තරම් අවස්ථාව තිබීමයි.
අපි බොහෝ දෙනා පෞද්ගලික පුස්තකාල නඩත්තු කරන්නෙමු. එසේම පොත්වලට ප්රේම කරන්නෙමු. අප මෙතරම් ප්රේම කරන පොත්වලට, අපෙන් පසුව අනාගතයේ දී අත්වන ඉරණම කෙබඳු විය හැකිදැයි අපි සිතා බැලිය යුතුය.
පෙර සඳහන් කළ පරිදි මේ ගැන කලක සිට ලිවීමට සිතා සිටියේ සිදුවීම් දෙකක් නිසාය.
ගංවතුරින් පාලනය වූ පොත්
මට මුලින්ම මේ ගැන සිතුනේ කෝට්ටේ ප්රදේශයේ පදිංචිව සිටි පැරණි සිවිල් නිලධාරියෙකු සතු වූ පුස්තකාලයට සිදුවන දේ පිළිබඳව ඔහුම පැවසු කරුණක් නිසාය. ඒ වසර පහලොවකට පමණ පෙර මා ඔහුගේ නිවසට ගිය අවස්ථාවක දී ය. ඔහු සතුව 1950 දශකයේ පමණ සිට එකතු කළ පොත් එකතුවක් විය. ඒ එකතුව දෙස බලමින් ඔහු පැවසුවේ අපේ පොත්වලට අනාගතයේ දී සිදුවන දේ ගැන කලින් සිතිය යුතු බවයි. ඔහුගේ දූ දරුවන් ඒ පොත් පත් පරිශීලනය නොකරන බව ඔහු කීවේ කම්පාවක් නොමැතිවයි. එසේම ඔහු මද සිනහවකින් කීවේ, "මගේ නං පොත් ටික ටික අවුරුදු කීපයකට වරක් නැතිවෙනවා" කියාය. ඒ කෙසේදැයි ඇසු විට ඔහු කීවේ පොත් රාක්කවල පහළ තට්ටුවල පොත් ගංවතුර නිසා විනාශ වී ඉවතලන්නට සිදුවන බවයි. ඒ නිවස පිහිටි අතුරු මාවත බරපතළ ගංවතුර අවස්ථාවල දී වතුරට යටවේ. ඔහු ඒ පොත්වලට කළේ කුමක්දැයි නොදනිමි. අද වන විට ඔහු ඒ පොත්-පත් පමණක් නොව ගිහි ජීවිතයෙන් ද ඇත්ව මහණ දම් පුරන්නෙකි.
නොදන්නා අත්වලට යන පොත්
පොත්වල ඉරණම ගැන ලියැවුන දේ
මෙවැනි අවාසනාවන්ත ඉරණමකට මුහුණ දුන් පොත් එකතු දෙක් එරික් ඉලියප්පආරච්චිගේ 'මගේ පුස්තකාල' නම් කෘතියේ එවැන්නක් ගැන සඳහන්ය. ඔහු පළමුවැන්න ගැන මෙසේ කියයි."සුලේමාන් ටෙරසයේ පිහිටි සමාජ විද්යාඥයින්ගේ අගනා පුස්තකාලය රාක්ක සමග විකුණා දමනු ලැබුණේය. එදා සුලේමාන් ටෙරසය බස්රාවකට හෝ අලිප්පෝවකට හෝ සමාන විය. "අපේ රටේ දැනුමේ ඉරණමේ හැටි මෙහෙමයි" කවුදෝ කීවේ සුසුම් ලමිනි. මා ඇතුළු ඒ පොත් තුට්ටුවට දෙකට මිලට ගත් සියල්ලන්ට මිනිස් ශිෂ්ටාචාරය විසින් වරෙන්තු නිකුත් කරනු ඇත." (පිටුව 111)
ඉලියප්පආරච්චි තවත් වටිනා පුස්තකාලයක් ගැන ඒ කෘතියේම මෙසේ පවසා ඇත.
"වටිනා පුද්ගලික පුස්තකාල ද මේ ඉරණමට ලක්වන බව පරණ පොත් කඩවලට හා පදික පොත් වෙළෙඳුන්ට අත්සන් සහිතව ලැබෙන පොත්වලින් පැහැදිලි වේ. හිරිහැටියේ අනුර බණ්ඩාරනායකගේ නම සහිත ඉංග්රීසි පොත් රැසක් පදික වේදිකාවට පැමිණියේය. මිල දී ගත් නගරය ද ලන්ඩන්, පැරිස්, නිව්යෝක් වශයෙන් ඒවායෙහි ලියා තිබිණි. ඒ පොත් අනුව ඔහු මෙරට විසූ දුර්ලභ ගණයේ නිහඬ ප්රාඥයෙකි" (පිටුව 111)
අනුර බණ්ඩාරනායක යනු බොහෝ සේ පොත පත කියැවු අයෙකු බව රහසක් නොවේ. ඉලියප්පආරච්චි පවසන මේ සිදුවීම කරුණාරත්න අමරසිංහයන් දින වකවානු සහිතව ලියා ඇත. ඒ අනුව එය සිදුව ඇත්තේ 2016 අගෝස්තු මාසයේ 09 වැනි අඟහරුවාදා හෙවත් අනුරගේ මරණයේ වසර 8කට පසුවය! අමරසිංහයන් වෙනත් මාතෘකාවක් ගැන ලියන සටහනක උක්ත සිදුවීම ගැන ලියා ඒ සටහන මෙසේ අවසන් කරයි.
"මෙරට විශිෂ්ට දේශපාලන නායකයෙකු වීමට උපනිශ්රය ඇතිව උපන් අනුර බණ්ඩාරනායකගේ අකල් අභාවයෙන් අනතුරුව ඔහුගේ පෞද්ගලික පුස්තකාලයේ තිබුණු විවිධ විෂය පථයන්ට අයත් අගනා පොත්පත් මහ මග පදික වේදිකාවට කුණු කොල්ලයට විකිණී යෑම කොතරම් ඛේද ජනකද?" (අදාළ සටහන මෙතැනින් කියවන්න)