මගේ හදවත පාරන "සැඳෑ අඳුර ලොව ගලන වෙලාව"..

ධනේෂ් විසුම්පෙරුම

මේ ගීතය සෝමතිලක ජයමහගේ මා ප්‍රියකරන ගීත අතරින් එකකි. එයට මා ප්‍රිය කරන්නේ හුදෙක් එහි අරුත නිසාම පමණක් නොවේ. විරහ වේදනාව පිළිබඳව මා මුලින්ම ඇසුවේ හා තේරුම් ගත්තේ මේ ගීය හා බැඳුණු එක්තරා කතාවක් නිසාය.

මගේ මව පවුල් සෞඛ්‍ය සේවිකාවක් ලෙස වසර 35ක් පමණ රාජකාරි කළාය. ඒ කාලයේ ඉඳහිට ඇයට කෙටිකාලීන පුහුණුවීම් සඳහා ඇතැම් ආයතනවලට යෑමට සිදු විය. වරක් ඈට අංගොඩ මානසික රෝහලේ පුහුණුවකට යෑමට සිදු විය. ඒ අප මාතර පදිංචිව සිටි, මගේ වයස අවුරුදු තුන-හතරක් පමණ වූ කාලයේය.

එහි නේවාසිකව සිටි සුන්දර තරුණියක් (අපේ අම්මාගේ වචනයෙන් "ලස්සන කෙල්ලෙක්") මේ "සැඳෑ අඳුර ලොව ගලන වෙලාවට" ගීතය නිතරම ගායනා කළාය. එහි සේවය කළ හෙදියන් පවසා ඇති අන්දමට ඈ මානසික රෝහලට ඇතුළත්ව ඇත්තේ ප්‍රේමය බිඳවැටීමෙන් පසුව ඇති වූ මානසික ගැටලුවක් නිසාය. ඇගේ සුන්දරත්වයත්, ඇය ඒ ගීය ගායනා කළ මිහිරත් නිසා, එහි පුහුණුව ලද සති දෙකක පමණ කාලයේදී මේ ගීතය අපේ අම්මාගේ සිතට තදින්ම කාවැදී තිබේ. පසුකලක මේ ගීතය ඇසුණු සෑම වෙලාවකට පාහේ ඈ අපට මේ කතාව කීවාය, සිහි කළාය.

මා මුලින්ම මේ කතාව ඇසුවේ මට වයස අවුරුදු හත-අටක් පමණ කාලයේය. අදත් මේ ගීතය ඇසෙන හැම විටකම ඒ කතාව මට සිහි වේ. ඒ කිසියම් වේදනාවක්ද සමඟිනි... (අම්මා මේ කතාව කී හැම විටකම නිහඬව මම එය අසා සිටියේ ද ඒ නිසාය).

ප්‍රේමය සුන්දර වන්නාක් මෙන්ම, ප්‍රේමය බිඳ වැටීම අතිශය වේදනාත්මක විය හැකිය.

"සැඳෑ අඳුර ලොව ගලන වෙලාවට
කවුළු පියන් පත් වැසෙන වෙලාවට
දහසක් දොම්නස් සිහින පවුරු මැද
තනිවුන ඔබේ සුසුමන් සෙමෙන් විත්
මගෙ සවනත පාරයි

තෙරක් නොමැති සිතුවිලි සයුරක් මැද
සරන විටදි රැය ගෙවෙන තුරාවට
මහද සෙනෙහි ඔරුවේ නැගි ඔබ
එතෙර වන්න නිබදේ
නිදි ලොව වෙත එතෙර වන්න නිබදේ

නිමල පැතුම් සපුරා ගෙන හද තුල
සිහින ලොවෙන් නෙත හැරෙන වෙලාවට
අරුණළු නැගෙනා පැයේ කුසුමක් වෙමි
ජීවන මල් ගොමුවේ
ඔබේ ආදර ජීවන මල් ගොමුවේ"

ගායනය, පද රචනය හා සංගීතය - සෝමතිලක ජයමහ

https://www.youtube.com/watch?v=tgbFrTAcGvM

වසංගත මරණ ගණන් ගැනීමේ ගැටලු

ධනේෂ් විසුම්පෙරුම

විදුසර, 2020.06.24, (Vidusara)
Not available online

මේ වන විට ලෝකයේ පැතිර පවත්නා නව්‍ය කොරෝනා හෙවත් කොවිඩ්-19 වසංගතය නිසා සිදු වන මරණ ගණන පිළිබඳ ප්‍රකාශිත සංඛ්‍යාලේඛනවල යම් යම් ගැටලු ඇති වී තිබෙන බව වාර්තා වෙයි. සමහර රටවල මේ රෝගය වැළඳීම නිසා සිදු වූ ඇතැම් මරණ, ඒ රෝගය නිසා සිදු වූ බව වාර්තා වී නොමැති බැවින් නිල සංඛ්‍යාලේඛනවලට ඇතුළත්ව නොමැත. ඒ සඳහා විවිධ හේතු බලපා තිබේ. මේ නිසා ලෝකයේ කොවිඩ්-19 මරණ ගණන මේ ප්‍රකාශිත සංඛ්‍යාවට වඩා ඉහළ විය හැකි බව සමහර විද්‍යාඥයෝ ද අනුමාන කරති. එසේම සැබෑ රෝගීන් ගණන ද මීට වඩා ඉහළ විය හැකිය.

මෙසේ මිය ගිය මෙන්ම රෝගී වූ පිරිසේ ගණන ද නිවැරදිව දැන ගැනීම වැදගත්ය. වසංගත තත්ත්වය, එය ව්‍යාප්ත වන ආකාරය හඳුනා ගැනීම සඳහා මේ කරුණු ඉතා වැදගත්ය. එය රෝගයේ සැබෑ බලපෑම පැහැදිලි කරන අතර, රෝගයේ බලපෑම අඩු කිරීම සඳහා ප්‍රතිපත්ති සකස් කිරීමටද වැදගත් වෙයි.

වාර්තා නොවීම සඳහා හේතු

මෙවැනි එක් අවස්ථාවක් වන්නේ රෝහල්වලින් පිටත වැඩිහිටි නිවාස ආදියේ සිදු වූ කොඩිඩ්-19 මරණ නිසි ලෙස වාර්තා නොවීමයි. සමහර රටවල් කොරෝනා රෝගයෙන් මියගිය බවට සලකන ලද්දේ රෝහල්ගතව සිට මිය ගිය රෝගීන් පමණි. රෝහලෙන් පිටත මේ රෝගය නිසා මියගිය අය ගණන් කිරීම ආරම්භ කළේ පසුවය. මෙය යුරෝපා රටවල් ගණනාවක සිදුව තිබිණි. මැයි මස 5 වන දා දක්වා ප්‍රංශයේ එවැනි නිවාසවලින් වාර්තා වූ මරණ ගණන 9,471ක් පමණ වී තිබෙයි. ඒවා සියල්ලම නොවෙතත් යම් ගණනක් හෝ කොවිඩ්-19 නිසා සිදු වූ බව බව සිතිය හැක්කේ ඒ ගණන ස්වාභාවිකව සිදුවන මරණ ගණනට වඩා ඉහළය. එම ගණන ඒ වන විට එරටින් වාර්තා වී තිබූ නිල කොවිඩ්-19 මරණ ගණනින් පහෙන් පංගු දෙකක් පමණ විය. ස්පාඤ්ඤය ද පසුව රෝහල්වලින් පිටත මියගිය කොවිඩ්-19 රෝගීන් ගණනය කිරීම ආරම්භ කළේය.

මෑත කාලයේ ඉන්දුනිසියාවේ ඇති වූ මරණ දෙදහසකට අධික ප්‍රමාණයක් කොවිඩ්-19 රෝගයේ උග්‍ර අවස්ථාවේ ලක්ෂණ පෙන්නුම් කරන ඒවා බව වාර්තාවක සඳහන් විය. එහෙත් එම රෝගීන් කොවිඩ්-19 සඳහා පරීක්ෂා කර නැති බැවින් කොවිඩ්-19 මරණ සංඛ්‍යාවට ඇතුළත් වී නැත. එසේ ඇතුළත් නොවූ මරණ ගණන ඒ වන විට එරටින් වාර්තා වී තිබූ නිල කොවිඩ්-19 මරණ ගණන මෙන් තුන් ගුණයක් පමණ විය. ඒවා සියල්ලම කොවිඩ්-19 මරණ බවට පැවසිය නොහැකි නමුත්, මේ අනුව එරට සමස්ත කොවිඩ්-19 මරණ ගණන වඩා ඉහළ විය හැකි බව අනුමාන කළ හැකිය. එමෙන්ම මාර්තු මාසයේදී එරට අගනුවර වන ජකාර්තා නගරයේ සුසාන භූමි වලින් වාර්තා වූ භූමදාන ප්‍රමාණයේ 40%ක පමණ ඉහළ ගොස් තිබිණි.

කොවිඩ්-19 මරණ අඩුවෙන් වාර්තා වීම සඳහා බලපෑ තවත් හේතුවක් වූයේ වාර්තාකරණය සම්බන්ධව පැන වූ සීමාය. ඉන්දියාවේ ඇතැම් ප්‍රදේශවල මියයන රෝගීන්ගේ මරණ සහතිකයේ කොවිඩ්-19 රෝගය නිසා මිය ගිය බව සඳහන් නොකරන ලෙස වෛද්‍යවරුන්ට උපදෙස් දුන් අවස්ථා ගැන ද ටෙලිග්‍රාප් පුවත්පතේ සඳහන් වේ. එසේ කළ හැක්කේ රජයෙන් පත් කළ කමිටුවකින් අනුමත කළ විට බව පැවසේ. ඒ ඉන්දියාවෙනි. එය රෝගය නිසා ඇති වන මරණ ගණන උවමනාවෙන්ම අඩු කර දැක්වීමට කරන ලද්දක් ද යන්න පුවත්පත ප්‍රශ්නකර ඇත. ඉන්දියාවේ තමිල්නාඩු ප්‍රාන්තයේ කොවිඩ්-19 මරණ ගණන අඩු අගයක් ගැනීමට හේතුව වාර්තා නොවූ මරණ තිබීම ද යන්න පරීක්ෂා කිරීම සඳහා මධ්‍යම රජය විසින් කමිටුවක් ද පත් කරන ලදි.

මේ අතර රෝගීන්ගේ සංස්කෘතිකමය සීමා නිසා ද මේ රෝගය නිසා ඇති වූ මරණ අඩුවෙන් වාර්තා වී ඇති බව පෙනෙයි. පාකිස්ථානයේ ඇතැම් වැසියන් රෝගියාට කොවිඩ්-19 රෝගය ඇතත්, රෝගියා මියගියහොත් අවමඟුලට ඇති වන සීමා නිසා රෝහලට යෑමට අකමැති වී ඇත. මෙවැනි පිරිස් රෝගය නිසා මියගිය ද, ජාතික මට්ටමේ නිල සංඛ්‍යාලේඛනවලට ඇතුළත් නොවෙයි.

නිවැරදි සංඛ්‍යා සොයාගත හැකි ක්‍රමයක්

මෙවැනි අවස්ථාවලදී නිවැරදි මරණ ප්‍රමාණය ගණනය කළ හැකි ක්‍රම තිබෙයි. එවැනි එක් සරල ක්‍රමයකදී සිදුකරන්නේ කිසියම් රටක හෝ ප්‍රදේශයක පසුගිය වසර කිහිපයක කිසියම් කාලයක (නිදසුනක් ලෙස කොවිඩ්-19 රෝගය පැවති මාස කිහිපය) ඒ රටක සිදු වී ඇති මරණ ගණනේ සාමාන්‍ය හා සංසන්දනය කිරීමේ දී රෝගය පැවති වසරේ ඒ කාලයේ සිදුවිය හැකි මරණ සංඛ්‍යාව ගණනය කිරීමෙනි. එසේ සාමාන්‍ය වර්ෂයක සිදුවිය හැකි මරණ ගණනට වඩා රෝගයක් පැවති වර්ෂයක වැඩියෙන් සිදුවන මරණ ඇති වී තිබෙන්නේ අදාළ වර්ෂයේ එම කාලයට බලපෑ සාධකයක් නිසාය. එහෙත් එසේ නොවන වෙනත් තත්ත්ව නිසා ඇති වන මරණ ද මේ අතර තිබිය හැකි අතර. ඒවා සම්බන්ධව නිවැරදි කිරීම් කිරීමෙන් කොවිඩ්-19 මරණ ගණන ආසන්න වශයෙන් ගණනය කළ හැකි බව විද්‍යාඥයන්ගේ අදහසයි.

මීට එක් නිදසුනක් වන්නේ මාර්තු 17 සිට මැයි 3 දක්වා ස්පාඤ්ඤයේ ඇති වූ මරණ ගණනයි. පසුගිය වසර 12ක සාමාන්‍යය අනුව, සාමාන්‍ය තත්ත්වය යටතේ එරට තුළ මේ කාලයේ ඇති විය හැකි මරණ ගණන 52,697ක් පමණ විය යුතු බව ගණනය ඇත. ඒ මරණ ගණනට අමතරව මේ වර්ෂයේ කොවිඩ්-19 නිසා හඳුනාගත් මරණ ගණන 25,119කි. එහෙත් ඊට අමතරව තවත් මරණ 5,745ක් පමණ ද සිදුව ඇත. මේ මරණ 5,745 තුළ කොවිඩ්-19 වැළඳී හඳුනාගැනීමට නොහැකි වූ මරණ තිබිය හැකිය. එසේම, වෙනත් හේතු නිසා ඇති වූ මරණ මෙන්ම, ‘පූර්ව මර්ත්‍යතාව’ (early mortality) ද තිබිය හැකි බව පෙන්වා දී තිබෙයි. පූර්ව මර්ත්‍යතාව ලෙස හඳුන්වනු ලබන්නේ වියපත් හා වෙනත් රෝගයක් සහිත ආයු අපේක්ෂාව අඩු වී, කොවිඩ්-19 රෝගය වැළදීමෙන් ඉක්මනින් සායනිකව අයහපත් තත්ත්වයකට මරණයට පත්වන අයයි. ඔවුන් මරණයට පත්වන්නේ ඔවුන්ට වැළඳී තිබූ අනෙක් රෝගයක් නිසා වුවද, කොවිඩ්-19 වයිරසය ඒ මරණ කඩිනම් කර ඇත.

පසුගිය අප්‍රේල් මාසයේදී රුසියාවේ මොස්කව් හා ශාන්ත පීටර්ස්බර්ග් නගරවල සිදු වූ සියලු මරණ ගණනේ එකතුව පසුගිය වසර පහක ඒ මාසයේදී සිදු වූ මරණවල සාමාන්‍යයට වඩා 2073ක් පමණ ඉහළ වූ විය. එහෙත් අප්‍රේල් මාසයේදී ඒ නගර දෙකෙන් වාර්තා වූ නිල කොවිඩ්-19 මරණ ගණන 629ක් වූ අතර, ඒ ගණන ඉහත ඉලක්කමෙන් අඩු කළ විට, අප්‍රේල් මාසයේදී සිදු වන සාමාන්‍ය මරණ ගණනට වඩා මරණ 1444ක් වැඩියෙන් සිදු වී ඇති බව පෙනෙයි. මේ අතරින් සමහරක් කොවිඩ්-19 නිසා සිදු වූ ඒවා විය හැකිය.
ඇමරිකාවේ පවා මීට සමාන තත්ත්වයක් ඇති වී තිබේ. රෝගය වාර්තා වූ මුල් සති කිහිපයේදී එරටින් වාර්තා වූ අතිරේක මරණ ගණන, කොවිඩ්-19 රෝගයෙන් මියගිය බවට වාර්තා වූ ප්‍රමාණය මෙන් දෙගුණයක් පමණ විය. මේ අතිරේක මරණ ගණන අයනු මේ කාලයේදී සාමාන්‍යයෙන් ඇති වන මරණ ගණනට වඩා වැඩියෙන් සිදුවන මරණ ගණනයි.

වර්තමානයේ වැනි වෛද්‍ය, සන්නිවේදන ක්‍රම ප්‍රචලිත කාලයක මෙසේ සිදුවිය හැකි නම්, අතිතයේ පැවති වසංගතවල දී ඇති වූ මරණ ගණන කෙතරම් අක්‍රමවත්ව වාර්තා වී තිබේදැයි යන්න සිතාගත හැකිය. එහෙත් මෙවැනි ක්‍රම යොදාගනිමින් අතීතයේ ඇති වූ වසංගත අවස්ථාවල සිදුව ඇති මරණ ප්‍රමාණය ගණනය කිරීමට පියවර ගෙන තිබේ. එවැනි අවස්ථාවක් ගැන නිදසුනක් ලංකාවෙන් පෙන්වා දීමට හැකිය. ඒ 1918-1920 කාලයේ ලංකාවේ ව්‍යාප්ත වූ ස්පාඤ්ඤ උණ වසංගතය නිසා ඇති වූ මරණ ගණන නිවැරදිව ගණනය කිරීමට යොදාගත් ක්‍රමවේදයයි.

ස්පාඤ්ඤ උණ නිසා ලංකාවේ ඇති වූ මරණ

1918 හා 1920 දක්වා සමස්ත ලෝකයේම ව්‍යාප්ත වූ, ස්පාඤ්ඤ උණ නිමින් වඩාත් ප්‍රකට වූ ඉන්ෆ්ලුවන්සා රෝගය නිසා මරුමුවට පත් වූ මිනිසුන් සංඛ්‍යාව මිලියන 20ත් 100ත් ත් අතර වෙයි. වඩා සාධාරණ අගය වන්නේ මිලියන 50කි.

මේ රෝගය ලංකාවට ද බලපෑ අතර ඒ නිසා මරණයට පත් වූවන් ප්‍රමාණය ඒ දිනවල පළ වූ වාර්තාවල සඳහන් වන්නේ වෙනස් ආකාරයටය. රෙජිස්ටාර් ජනරාල්වරයාගේ සංඛ්‍යාලේඛන අනුව 1918-19 වර්ෂවල මේ රෝගය නිසා මරණයට පත්වූවන්ගේ ගණන 41,916කි. මේ ගණනට නියුමෝනියාවෙන් හා වෙනත් සංකූලතාවලින් මියගිය ගණන අඩංගු වී නැත. එහෙත් 1921 වර්ෂයේ ජන සංගණන වාර්තාවට අනුව මේ ඉන්ෆ්ලුවන්සාවෙන් ඇති වූ මරණ ගණන 57,000කි.

කෙසේ වෙතත්, මේ පිළිබඳව පසුකාලයක විද්‍යාත්මක ක්‍රම භාවිතයෙන් අධ්‍යයනය කර තිබේ. සංගණන වාර්තා හා ලියාපදිංචි කිරීමේ දත්ත භාවිත කරමින් සී. එම්. ලැංග්ෆෝඩ් හා පී. ස්ටෝරි විසින් 1992 වර්ෂයේ පළ කළ එක් අධයයනයකට අනුව මේ ඉන්ෆ්ලුවන්සාව නිසා ලංකාවාසීන් 50,000ක් පමණ මියගිය බව සඳහන් කර ඇත. ඒ ගණන මෙරට එවකට සිටි මුළු ජනගහනයෙන් 1.1%ක් පමණ පිරිසකි.

නියාල් ජොන්සන් හා ජර්ගන් මුලර් විසින් 2002 දී පළ කළ අධ්‍ය්‍යනයකට අනුව ඒ වසංගතයෙන් ලංකාවේ මියගිය ගණන 91,600ක් ලෙසය. වර්නන් අයි ලී හා තවත් අය විසින් සිදු කළ අධ්‍යයනයකදී මේ මරණ ගණන 51,000ත් 91,600ත් අතර ගණනක් විය හැකි බව පෙන්වා දී තිබෙයි.

මේ පිලිබඳව 2014 වර්ෂයේදි පළ වූ සිද්ධාර්ත් චන්ද්‍රා හා දිල්ශානි සරත්චන්ද්‍ර විසින් සිදුකළ අධ්‍යයනයක දී අවධානය යොමු කර ඇත්තේ 1891 සිට 1931 දක්වා වූ සංගනන පහක දත්ත ඇසුරින් සකස් කළ ජනගහනය වර්ධන ආකෘතියකි. ඒ අනුව ඔවුන් පෙන්වා දෙන පරිදි මේ රෝගය නිසා ඇති වූ ජනගහන හානිය මීට පෙර අධ්‍යයනවලින් පෙන්වා දුන් මරණ ප්‍රමාණයට වඩා ඉහළය. එය සංඛ්‍යාත්මකව ගතහොත් 307,000 හා 313,000 අතර වෙයි. එය මෙරට ජනගහනයෙන් 6.7%ක් පමණ වෙයි. එමගින් ලංකාවේ 1918-19 ඇති වූ ඉන්ෆ්ලුවන්සා මරණ අනුපාතය මීට පෙර අධ්‍යයනයවලින් පෙන්වා දුන් ගණනට වඩා සැලකිය යුතු තරම් ඉහළ බව යෝජනා කර ඇත.

1921 ව්‍යවස්ථාදායක සභා මැතිවරණය - ඡන්දදායකයා හා අපේක්ෂකයා

ධනේෂ් විසුම්පෙරුම

"සීමිත පිරිසකට ඡන්ද බලය හිමි වූ 1921 මැතිවරණය"

ඉරිදා ලංකාදීප, තක්සලාව, 2020.04.26, පි. 10 (Irida Lankadeepa)
Not available online

අපි දැන් මීළඟ පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණය අභිමුව සිටින්නෙමු. තවත් මාස දෙකක් ඇතුළත දිනයකදී මෙරට ව්‍යවස්ථාදයකය වන පාර්ලිමේන්තුවට සභිකයන් තෝරා යැවීමේ බලය ජනතාවට ලැබී ඇත. ඒ අනුව දිස්ත්‍රික් මට්ටමින් මන්ත්‍රීවරුන් 196 දෙනෙකු හා ජාතික ලැයිස්තුව තුළින් මන්ත්‍රීවරුන් 29 දෙනෙකුද පාර්ලිමේන්තුවට පත්කරයැවීම සඳහා රට පුරා වෙසෙන මිලියන පහළොවකට අධික ඡන්දදායක පිරිසක් මේ මැතිවරණයේදී සිය ඡන්දය ප්‍රකාශ කිරීමට අවස්ථාව හිමි වෙයි.

වර්තමානයේ කිසිදු භේදයකින් තොරව සියලු දෙනාටම ඡන්ද බලය හිමි වී ඇත්තේ සර්වජන ඡන්දබලය නිසාය. කිසිදු වෙනසක් හෝ සුදුසුකමක් නොමැතිව පිරිමින් හා කාන්තාවන් ඇතුළු සියලු දෙනාටම හෙවත් සර්වජන ඡන්දබලය මෙරට වැසියන්ට හිමි වූයේ 1931 වර්ෂයේ දීය. ඒ වන විට ශ්‍රී ලංකාව බ්‍රිතාන්‍ය යටත් විජිතයක් විය. ඊට පෙර, 1910 වර්ෂයේ සිට, මෙරට වැසියන්ට හිමිව තිබුණේ සීමිත පිරිසකට ඡන්ද බලය හිමි වූ තත්ත්වයකි.

බ්‍රිතාන්‍ය පාලකයන් විසින් 1910 වර්ෂයේ දී සීමිත පිරිසකට ඡන්ද බලයක් ලබාදුන් අවස්ථාව එවකට ආණ්ඩුකාර ධූරය දැරූ හෙන්රි මැකලම් නමින් මැකලම් ප්‍රතිසංස්කරණ ලෙස හඳුන්වනු ලැබේ. ඒ අවස්ථාවේදී ව්‍යවස්ථාදායක සභාවට මන්ත්‍රීවරුන් සිව්දෙනෙකු පත් කිරීමට උගත් පිරිසකට අවස්ථාව ලැබිණි. එහිදී ‘ලාංකික’ (Ceylonese) මන්ත්‍රීවරයා තේරීමට මෙරට වැසි උගත් ලාංකික පිරිසකට අවස්ථාව ලැබිණි. ඒ හැර සෙසු මන්ත්‍රීධූර වූයේ යුරෝපීය (නාගරික) යුරෝපීය (ග්‍රාමීය) හා බර්ගර් යන මන්ත්‍රීධූරයි.

මේ මන්ත්‍රී ධූර ප්‍රමාණය පිළිබඳව සෑහීමට පත් නොවූ ලාංකික නායකයන් අඛණ්ඩව සිදු කළ ඉල්ලීම් අනුව ඡන්ද බලය හිමි ජනතාවගේ ප්‍රමාණය මෙන්ම ඡන්දයෙන් පත්කරගන්නා ලද මන්ත්‍රීවරුන්ගේ ගණන ද පසුව ඉහළට නංවන ලදි. ඒ අනුව මීට වසර සියයකට පමණ පෙර 1920දී පමණ සම්මත වූ මැනිං ප්‍රතිසංස්කරණ අනුව ව්‍යවස්ථාදායක සභාවට ඡන්දයෙන් පත්කරගන්නා මන්ත්‍රීවරුන් ගණන 16ක් දක්වා ඉහළ ගියේය. ඒ යටතේ පවත්වන ලද පළමු මැතිවරණ 1921 වර්ෂයේ මාර්තු හා අප්‍රේල් මාසවල පවත්වන්නට යෙදිණි.

1921 දී ඡන්දදායක සුදුසුකම්

1920 වර්ෂයේ දී ඡන්දදායකයෙකු වීමට අවශ්‍ය වූ සුදුසුකම් ගණනාවක් විය. ඒ අතර බ්‍රිතාන්‍ය විජිතයේ වැසියෙකු වීම, කාන්තාවක නොවීම, වයස අවුරුදු 21ට වැඩිවිය යුතු වීම ආදිය සඳහන් වෙයි. එසේම ඉංග්‍රීසි, සිංහල හෝ දෙමළ බසින් කියැවීමට, ලිවීමට හැකි විය යුතු විය. එසේම ඡන්දදායක නාමලේඛනයට නම ඇතුළත් කරන මැතිවරණ කොට්ඨාසයේ එම වසරේ ජුලි 31දිනට පෙර වසරක් පමණ කාලයක් හෝ පදිංචිව සිටිය යුතු විය. එසේම කිසියම් වරදකට මාස තුනකට වැඩි කාලයක් සිර දඬුවම් නියම වී නොතිබීම වැනි අධිකරණයෙන් දඬුවම් නියම වී නොතිබීම හා මානසික වශයන් හොඳ තත්ත්වයක සිටීම ද මෙහි සඳහන් විය. එමෙන්ම සතු විය යුතු වූ දේපොළ පිළිබද නිරණායක ද මීට අයත් විය.

කෙසේ වෙතත් 1910 වර්ෂයේදී ඡන්ද හිමියෙකු වීමය නම් අවශ්‍ය වෘත්තීන් නියම කර තිබූ අතර එය 1920 දී ඉවත් කර තිබිණි. 1910 වර්ෂයේ 1910 අංක 13 දරණ ආඥාපනතෙන් නියම කළ පරිදි එසේ ඡන්ද බලය හිමි වීමට තිබිය යුතු සුදුසුකම් අතර, නිශ්චිත වෘත්තීන් ගණනාවක නියුතු වුවන් ඇතුළත් විය. ඒ අතර නීතිඥ, අධිනීතීඥ, නොතාරිස්, වෛද්‍ය, මිනුම්දෝරු, ඉංජිනේරු, නාකරික මන්ත්‍රී, හමුදා නිලධාරීන්, රජයේ විශ්‍රාම වැටුප් හිමියන් වැනි පිරිස් ඇතුළත් විය. එසේම බ්‍රිතාන්‍ය හෝ ඉන්දීය හෝ යටත්විජිත විශ්වවිද්‍යාලයක උපාධිධරයෙකු හෝ උපාධි අපේක්ෂකයෙකු වීමද සුදුසුකමක් විය. එමෙන්ම ජ්‍යේෂ්ඨ හෝ කණිෂ්ඨ කේම්බ්‍රිජ් දේශීය (Cambridge Local) විභාග සමත්වීමඒ සඳහා සුදුසුකමක් ලෙස සැලකිණි. 1910 වර්යේදී පැවති ඡන්දදායකයෙකු වීමට අවශ්‍ය සුදුසුකම් යටතේ 1919 වන විට ඡන්ද බලය හිමි වූ ලාංකිකයන් ගණන වූයේ 3,013ක් තරම් අඩු පිරිසකි. සෙසු පිරිස (යුරෝපීයයන් හා බර්ගර් ජාතිකයන්) සමඟ මුළු එකතුව 6,100කට මදක් වැඩි විය. එය මෙරට ජනගහනයෙන් 0.14%කටත් වඩා අඩු ප්‍රමාණයක් විය.

එතෙක් උගත් ලාංකිකයන්ට සීමා වී තිබූ ලාංකික සභික ධුරවලට ඡන්දය පළ කිරීමේ අයිතිය මැනිං ප්‍රතිසංස්කරණ යටතේ 1920 දි පුළුල් කිරමේදී ඉංග්‍රීසි හා තවත් භාෂාවක් භාවිතය දක්වා පුළුල්ව ඇති බව පෙනේ. ඒ අනුව 1921 වර්ෂයේ පැවති මැතිවරණවලදී ඡන්ද බලය හිමි වූ ලාංකිකයන් ගණන 53000කට ආසන්න අගයක් දක්වා ඉහළ ගියේය. ඔවුහු මන්ත්‍රී ධුර 11කට සභිකයින් තෝරා යැවීමට අවස්ථාව ලදහ. සෙසු සභික ධූර පහක් සමඟ රටේ සමස්ත ඡන්දදායකයින් ගණන 55,000ක් ඉක්මවීය. (වගුව බලන්න) 1921 වන විට මෙරට ජනගහනය 4,498,000ක් වූ බැවින් ඡන්දදායක පිරිස 1.2%ක් තරම් අඩු ප්‍රතිශතයක් ගත්තේය. එහෙත් 1910 නිර්ණායක අනුව සිටි ඡන්දදායකයන් ගණනට වඩා 1921 වන විට ඡන්දදායක පිරිස නව ගුණයක් තරම් වැඩි වූ බව ලංකා නිල් පොත් වාර්තා හා පරිපාලන වාර්තාවල එන සංඛ්‍යාලේඛන අනුව පැහැදිලිය.

1921 දී මන්ත්‍රීවරයෙකු වීමට නම්

1920 මැනිං ප්‍රතිසංස්කරණ යටතේ මෙරට පිහිටුවන ලද ව්‍යවස්ථාදායක සභාව පෙර පැවති ව්‍යවස්ථාදායක සභාවට වඩා පුළුල් විය. රජයේ ඉහළ නිලධාරීන් පස්දෙනෙකු සභාවට නිල බලයෙන්ම පත් වු අතර, තවත් සභිකයෝ නවදෙනෙක් ද රජයේ නිලධාරීන් වූහ. එමෙන්ම මැතිවරණ මගින් සභිකයන් 16 දෙනෙකු පත් වූ අතර, තවත් 7 දෙනෙකු ආණ්ඩුකාරයා විසින්ද පත්කර ලදි. මුළු සභික ධූර ගණන 37ක් විය. (1910 මැකලම් ප්‍රතිසංස්කරණ යටතේ පිහිටුවන ලද ව්‍යස්ථාදායක සභාවේ සාමාජිකයන් ගණන 21ක් පමණක් වූ බැවින් 1920 සභාව වඩා පුළුල් වු බව පැහැදිලිය. මේ සභික ගණන 1923 දී තවදුරටත් ඉහළ නංවන ලදි.)

1920 සැප්තැම්බ්ර් මස 23 දින නිකුත් වූ සභාවේ නියෝග අනුව ව්‍යවස්ථාදායක සභාවට පත් වීම සඳහා 1921 දී පැවති මැතිවරණයට ඉදිරිපත් වීමට අවශ්‍ය සුදුසුකම් ඉහත දක්වා ඇති ඡන්දදායකයෙකු වීමට අවශ්‍ය වූ සුදුසුකම් හා සමාන බවක් පෙනුණ ද ඊට වඩා ඉහළ මට්ටමක විය. ඒවා මෙසේය.

සභිකධූරයකට ඉල්ලීමට ඉදිරිපත් වන අපේක්ෂකයා මෙරට රජයේ නිලධාරියෙකු නොවිය යුතු විය. ඒ පුද්ගලයාගේ වයස වයස අවුරුදු 25ට වඩා වැඩි විය යුතු විය (ඡන්දදායකයාගේ වයස සීමාව වූයේ අවුරුදු 21කි). එසේම අදාළ තැනැත්තා බ්‍රිතාන්‍ය විජිතයේ පුරවැසියෙකු විය යුතු විය. ඒ තැනැත්තා ඉංග්‍රීසි භාෂාව කතා කිරීමට, කියැවීමට හා ලිවීමට හැකියාව ඇති අයෙකු විය යුතුය. (ඡන්දදායකයකු වීමට පෙර කී භාෂා තුනෙන් දෙකක හැකියාව පමණක් වැදගත් වූ බව පෙනේ)

එම පුද්ගලයා කිසියම් මැතිවරණ කොට්ඨාසයක ඡන්දදායකයෙකු ලෙස ලියාපදිංචිවීමට අවශ්‍ය සුදුසුකම් සම්පූර්ණ කර තිබිය යුතු වූ අතර, එසේ ලියාපදිංචි වී තිබිය යුතු ද විය. ඡන්ද බලය හිමිවන්නේ පිරිමින්ට පමණක් වීම නිසා මෙම කරුණ මගින් අපේක්ෂකත්වය ද පිරිමින්ට සීමා කිරීම දැකිය හැකි විය. එසේම නාමයෝජනා කරනු ලබන දිනයට වහාම පෙර වසර තුනක කාලයක් තමන් ඉදිරිපත් වීමට අපේක්ෂා කරන මැතිවරණ කොට්ඨාසයේ පදිංචි වී සිටිය යුතු විය.

අදාළ අපේක්ෂකයා බංකොලොත් වී නොතිබිය යුතු වූ අතර වස්තුභංගත්වයට පත් වූ බවට ප්‍රකාශයට පත් කර නැති වීම ද සුදුසුකමක් විය. එමෙන්ම අදාළ බලයලත් ආයතනවලින් ඒ තැනැත්තා නීතිය හෝ වෛද්‍ය වෘත්තියේ යෙදීම තහනම් නොකළ අයෙකු වීම ද සුදුසුකමක් විය. ඊට පෙර රාජ්‍ය සේවයේ නියුක්තව සිටි අයෙකු වූයේ නම් රාජ්‍ය සේවයෙන් නෙරපූ අයෙකු නොවිය යුතු විය.

මේ හැරුණු විට එම පුද්ගලයාගේ ආදායම සම්බන්ධවද සම්පූර්ණ කළ යුතු අවශ්‍යතා තිබිණි. ඒ කරුණු තුනකින් එකකි. ඉන් පළමුවැන්න වූයේ රු. 1,500කට නොඅඩු පැහැදිලි වාර්ෂික ආදායමක් තිබීමය. දෙවැන්න රු. 6000කට නොඅඩු වටිනාකමකින් යුක්ත නිශ්චල දේපොළක් ඔහුගේ ‌හෝ ඔහුගේ බිරිඳගේ අයිතිය යටතේ තිබිය යුතු වීමය. තෙවැනි කරුණ වුයේ නාගරික ප්‍රදේශයක නම් රු. 500ක අවම වාර්ෂික වටිනාකමක්ද, වෙනත් ප්‍රදේශයක් නම් රු. 400ක වාර්ෂික වටිනාකමක්ද තිබෙන දේපොළක් අඩුම වශයෙන් වසරක කාලයයක් හිමි වී හෝ බදුකරුවෙකු ලෙස හිමි වී තිබීමය.

මේ කරුණු අනුව පෙනෙන්නේ ව්‍යවස්ථාදායක සභාවට ඉල්ලුම් කිරීමේදී සැලකිය යුතු සුදුසුකම් ප්‍රමාණයක් පිළිබඳව අවධානය යොමු කර තිබූ බවයි. එදා පැවැති අධ්‍යාපන මට්ටම අනුව මේ සභික ධූර සඳහා ඉදිරිපත් වී ඇත්තේ සැලකිය යුතු ඉහළ අධ්‍යාපනයක් ලද පිරිසක් බව පැහැදිලිය.

1921 මැතිවරණ ප්‍රතිඵල

මේ යටතේ ව්‍යවස්ථාදායක සභාවට සභිකයක් තේරීමේ මැතිවරණය සඳහා නාමයෝජනා කැඳවු අතර සභික ධූර 16න් 11ක් සඳහාම සභිකයන් පත් වී ඇත්තේ නිතරඟයෙනි. ඉතිරි කොට්ඨාස පහ සඳහා 1921 අප්‍රේල් මස 21 වන දින ඡන්ද විමසීම් පවත්වන ලදි. මෙහිදී එම කොට්ඨාසවල ප්‍රකාශිත වලංගු ඡන්ද ප්‍රතිශතය 70%ක් ඉක්මවා තිබීම විශේෂත්වයකි.

සමස්ත ව්‍යවස්ථාදායක සභාවට පත් වූ සභිකයන් මෙසේ දැක්විය හැකිය.

මන්ත්‍රී ප්‍රතිලාභ

මෙසේ සුදුසුකම් මත සභික අපේක්ෂකත්වය ලැබ සභික ධූරයක් ලබාගන්නා තේරුණු මන්ත්‍රීවරුන්ට ලැබුණු ප්‍රතිලාභ මොනවාද? ඔවුන්ට ඒ සඳහා වැටුපක් නම් හිමි නොවීය. එහෙත් මේ මැතිවරණයට ඉදිරිපත් වීමට මෙන්ම ජයගැනීම ද මගින් ජනතාව නියෝජනය කිරීමටද හැකිය. එය ඔවුන්ගේ ප්‍රජා නායකත්වය තවදුරටත් තහවුරු කරන අවස්ථාවක් වෙයි. ඉහත දැක්වූ මැතිවරණයට ඉදිරිපත් වූ හා ජයගත් අයගේ පසුබිම ගත්විට වැඩි පිරිසක් සාම්ප්‍රදායික ප්‍රභූ නායකත්වයේ සිටි අය බවද පෙනේ.

මැතිවරණය ජයගැනීමට ගත් විවිධ උත්සාහ ගැනද ඇතැම් විට අසන්නට ලැබෙයි. රත්නපුර දිස්ත්‍රික්කයේ රටේ මහත්මයෙක් එක් අපේක්ෂකයෙකු වෙනුවෙන් මැතිවරණ ප්‍රචාරයේ යෙදීම පිළිබඳ චෝදනායක් ඇති වූ අවස්ථාවේදී එහි තමන් ඔහු කැඳවා ප්‍රශ්න කළ බව දිසාපති සඳහන් කරයි. ඔහු ඒ අවස්ථාවේදී අදාළ නීති රෙගුලාසි ගැන රජයේ සේවකයන් දැනුම්වත් කරමින් චක්‍රලේඛයක් නිකුත් කර ඇත. රටේ මහත්මයා යනු දිස්ත්‍රික්කයක සිටින දේශීය නිලධාරීන් අතර ඉහළ මට්ටමේ රජයේ සේවකයෙකි. මැතිවරණයකට ඉදිරිපත් වන අපේක්ෂකයෙකු වෙනුවෙන් සහාය වීමට ඔහුට බලයක් හිමි නොවීය. මේ සමඟ අපට සිහිපත් වන්නේ අද සිටින රජයේ සේවකයන් අපේක්ෂකයන් වෙනුවෙන් සහාය දක්වන ආකාරයයි.

නායකත්වය හා ප්‍රජා සේවය වෙනුවෙන් කිසිදු මූල්‍ය ප්‍රතිලාභයක් නොලබා දේශපාලනයට පිවිසියේ එදාය. එහෙත් අද තත්ත්වය වෙනස්ය. අද මෙරට නායකයන් දේශපාලනයට පැමිණෙන්නේ කුමකටද යන්න ගැන ජනතාව සාකච්ඡා වන්නේ ඒ නිසාය. අද මැතිවරණයකදී එක් මන්ත්‍රී අපේක්ෂකයෙකු විසින් වියදම් කරනු ලබන මුදල කෙතරම්ද යන්න ගැන සාකච්ඡාවක් ඇති වී තිබේ. ඒ ප්‍රමාණය ඔවුන්ට ලැබෙන වැටුපෙන් හා දීමනාවලින් වසර පහක් තුළ ඉපැයීමට නොහැකිය. එබැවින් අධික මුදලක් වියදම් කරමින් පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරයෙකු වීමට ප්‍රයත්න දරන්නේ කුමකටද යන්න ගැන කුකුසක් මතු වීම සාධාරණය.
 

(මූලිකවශයෙන් සමකාලීන මූලාශ්‍ර ද පසුකාලීන මූලාශ්‍ර කිහිපයක් ද උපයෝගි කරගනිමින් ලියන ලද්දකි)

අතීත මතක මාවතක පියනැගුවෙමි

ධනේෂ් විසුම්පෙරුම

නුගේගොඩට නුදුරුව පිහිටි අතුරු මාර්ග කීපයක පා ගමනින් යන්නට මට පසුගිය කාලයේ (කොරෝනා නිවාඩුවට පෙර) සිදු විය. මගේ දිවියේ වසර දොළහකටත් අධික කාලයක් අප පවුලේ අය පදිංචිව සිටියේ ඉන් එක් මාවතක පිහිටි ඇනෙක්සියකය. ඊට මගේ පාසැල් සමයේ වසර 12ක්ම හෙවත් ළමා කාලයම පාහේ අයත්ය. 1992 වර්ෂයේ ඒ නිවසින් අපේම වූ නිවසකට පැමිණි දාට පසු මා ඒ පාරේ ගියේ වරක් දෙවරක් පමණි. ඒ ද වාහනවලය.

පසුගියදා මට යළි ඒ මාවතේ හා යාබද මාවත් කීපයක පයින් ඇවිද යන්නට අවස්ථාව ලැබුණේ වසර පහලොවකට පමණ පසුවය. එසේ පිය නැගූ හැම දිනක්ම ජීවිතයේ මතක රැසක් අවදි කළේය. ඒ සමහරක් සුන්දරය, තවත් ඒවා වේදනාත්මකය. ඒ මතක සමහරක් සටහන් කිරීමට මට සිතුනේ ඒවා එතරම්ම සිතේ තැන්පත්ව ඇති නිසාය.

එදා තාර දමා තිබුන ද තැනින් තැන ගල් ගැල වී ඇති තිබූ ඒ මාවත් තුනම අද වන විට කාපට් දමා ඇත. එසේම ඒවාට සම්බන්ධ වූ පස් පාරවල් ක‌ොන්ක්‍රීට් කර ඇත. නැතිනම් ගල් අල්ලා තිබිණි. එදා ඉඳහිට වාහන ධාවනය වූ මේ පාරවල දැන් වෙනදාට වඩා වාහන දැකිය හැකිය. ඒවා නවීන පන්නයේ අලුත් වාහනය.

එදා මට පුරුදු නිවෙස් රැසක් තිබූ තැන්වල අද වෙනත් නිවෙස් ඉදි වී ඇත. මම ඉංග්‍රීසි පංති ගිය ගූරුවරයෙකුගේ හා ගුරුතුමියකගේ නිවෙස් දෙකක් තිබූ තැන්වල දැන් නවීන නිවාස ඉදිවී ඇත. එක් ගුරුවරියකගේ නිවස මා ඉතා ප්‍රිය කළ පැරණි පන්නයේ ආලින්දයක් තිබූ නිවසක් විය. ඒ පැත්තේ තිබූ අතලොස්සක් වූ එවන් නිවාස අතරින් හොඳ තත්ත්වයේ තිබූ සුන්දරම නිවස වූයේ එයයි. අද එතැන තිබුණේ තට්ටු දෙකක නිවෙසකි. මේ මතකය සිහි වී එතුමිය මට දුන් ඉංග්‍රීසි අරාබි නිසොල්ලාසය පොත සොයා බැලුවෙමි. එය මගේ පොත් එකතුවේ විය!

මගේ මිතුරන් විසූ නිවෙස්ද වෙනස් වී ඇත. ඒවායේ අලුත් පන්නයේ, තට්ටු දෙකේ තුනේ නිවාස ඉදි වී ඇත. ඒවායේ ස්වරූපය අනුව නේවාසික පරිසරයක් ලෙස සමස්ත ප්‍රදේශයේම තත්ත්වය ඉහළ ගොස් ඇති බව පැහැදිලි විය. එදා තිබූ කෙටි තාප්ප හා වැටවල් වෙනුවට අද උස් තාප්ප ඉදි වී තිබිණි. එයින් දැක්වුණේ මිනිසුන් එකිනෙකාගෙන් දුරස් වී ඇති අන්දමයි. අප පදිංචිව සිටි නිවසට යාබදව පිහිටි අක්කරයක පමණ ඉඩමක් මැද එක් පැරණි නිවසක් තිබූ තැනක අද නිවාස ගණනාවක් ඉදිව ඇත. ඒ ඉඩම බෙදා විකිණීම ආරම්භ වූයේ අප එහි සිටි කාලයේදීමය.

අලුතින් ඉදි වී තිබෙන බොහෝ නිවෙස්වල වාසය කරන්නේ මුල්පදිංචිකරුවන් නොවේ. ගේට්ටුවේ හෝ තාප්පයේ නම් සඳහන් කර තිබූ එකදු නිවෙසක හෝ මට පුරුදු නමක් හමු නොවීය. එසේම ඇතැම් නිවෙසක් විකුණා ඇත්තේ ඒ මිතුරු මිතුරියන්ගේ උසස් අධ්‍යාපනය සඳහා බව ඒ දිනවලම දැනගන්නට ලැබිණි. තවත් පවුල් වෙනත් ප්‍රදේශවලට සංක්‍රමණය වූයේ මේ ප්‍රදේශයේ වූ ඉඩම වැඩි මුදලකට විකුණා, ලොකු ඉඩමක් ගෙන දරුවන්ට ද බෙදා දීම සඳහාය. (කොළඹ හා තදාසන්න ප්‍රදේශවල තමා උපන් ගම් පිටින් ආ අයට විකුණා ඈත ප්‍රදේශවලට යෑම පසුගිය දශක කීපය තුල දැකිය හැකි විය).

එහෙත් වෙනස් නොවී තවමත් එදා මෙන්ම තිබූ නිවාස කීපයක්ම මට හඳුනාගත හැකි විය. ඉන් එකක් ඒ අයම පදිංචි නිවසක් බව මම දන්නේ එහි වෙසෙන්නේ ප්‍රසිද්ධ අයෙකු නිසාය. අනෙක් නිවස නම් නිසි නඩත්තුවක් නොමැතිව පැවති අතර ගබඩාවක් ලෙස භාවිත වන බවක් පෙනිණි.

පාරේ එතරම් වාහන ධාවනය නොවූ එකල අප පදිංචිව සිටි මාවතේ අප ක්‍රිකට් සෙල්ලම් කළේ මේ පින්තූරයේ පෙනෙන ඉසව්වේය. මදක් බෑවුම් සහිත ඒ පාරේ වාහන යන විට සෙල්ලම නවතා කඩුල්ල (පුටුවක් හෝ ලෑලි කැබැල්ලකි) පාරෙන් ඉවත්කරමින් "පාරෙ ක්‍රිකට්" ගැසූ හැටි සිහි විය. ඉදහිට අවට නිවසක ජනෙල් වීදුරුවක් බිඳුණු පසු ක්‍රිකට් ක්‍රීඩාවට සති කිහිපයක තහනමක් පැනෙවෙයි. එහෙත් එවැන්නක් සිදු වූයේ කලාතුරකිනි. මේ පාරෙන් හැරී යන අපේ නිවෙස හා තවත් නිවාස දහයක් පමණ පිහිටි ගුරුපාරේ දුවද්දී ගසක මුලක් පැටලී වැටී දකුණු අත දෙවන වරටද කඩාගත් හැටි මට මතක් විය. මතකයේ හැටියට ඒ 1980 ඔක්තෝබර් මාසයේ මුල දිනයක දීය.

අපේ නිවෙස් අසල විසූ පවුල්වල අය ම‌ගේ මතකයට ආවේ නිතැතින්මය. වැඩිහිටියන්, මෙන්ම සමවයස් මිතුරු මිතුරියන් ගණනාවකගේ මුහුණු සිතේ ඇදී ගියේය. ඒ ඇතැම් අය ගැන මතකය සුන්දරය. පෙර සඳහන් කළ පරිදිම ඒ අය වැඩිදෙනා අද වන විට නිවෙස් විකුණා හෝ විවාහ වී හෝ ප්‍රදේශය අත්හැර ගොසිනි. අපේ නිවෙස් අසල සිටි මට වඩා වසරක් බාල නිවුන් සොහොයුරන් දෙදෙනෙකු සක්‍රිය හමුදා සේවයේය. ඔවුන්ගේ වැඩිමල් සොයුරිය මට වසරකට දෙකකට වරක් හමුවන නිසා ඔවුන් ගැන දන්නෙමි. එක් අයෙකු යුද්ධයේදී තුවාලද ලද්දේය. ඔවුන්ගේ ඥාතීන් වූ සම වයස් මිතුරියන් දෙදෙනෙකු ද අපේ මිතුරු සමූහයේ විය. ඉන් එක් යුවතියක් දකුණු පළාතේ රැකියාවකට ගොස් ඒ ප්‍රදේශයටම දීග ගොසිනි. අනෙක් තරුණියගේ පවුලේ අය පදිංචිය වෙනස් කළේ අප එහි සිටි කාලයේදීමය. මේ සිව්දෙනා මෙන්ම සමහර විට මේ පවුල්වල වැඩිමහල් සොයුරු සොයුරියන් මෙන්ම වැඩිහිටි ඥාතීන් ද ක්‍රිකට් ක්‍රීඩාවට මෙන්ම ගුරුපාරේ කළ ටින් කැඩීමට ද එක් වූහ. මේ සිව්දෙනාම මට 1992න් පසු හමු වී නැත.

ඒ මාවතේ එකල උදේ හවස දුටු "නෙතට පියදසුන්" වූ ඇතැම් අය ගැන මතකය ගෙන ආවේ නම් මදක් සුන්දර වූ ද මදක් දොම්නසකින් යුක්ත වූද හැඟීමකි. මම ඒ බොහෝ දෙනා හඳුනාගත්තේ දහම්පාසලෙනි. එසේම, අතිරේක පංතිවල, මහමග, බසයේ ද හමු වූ ඔවුන් වැඩි දෙනා මට බාලය. එයින් එවකට කුඩා දැරියන් දෙදෙනෙකුගේ නම් මෙන්ම මුහුණු ද තාමත් මතකය. ඒ ඔවුන් දහම්පාසලේදී හමු වූ නිසාත්, එහි සමිති සමාගම් කටයුතුවල යෙදුණු නිසාය. මේ සමහර මිතුරු මිතුරියන් ඉන්නා ඡායාරූප මා සතුව ඇත. ඒවා සමහරක් බොඳව ගොස් ඇතත්, මතකය ඊට වඩා ප්‍රබලය.

පෙර සඳහන් කළ අද ගබඩාවක් වී ඇති නිවසේ කලක් පදිංචිව සිටි මගේ වයසට සමාන වයසක සිටි යුවතිය මට ඒ නිවස දුටු විටම සිහිවිය. බෙහෙවින් රූමත් වූ ඇය අප දැන සිටි සෙසුු යුවතියන්ට වඩා පොෂ් පෙනුමක්ද සතු වූවාය. ඇය ගියේ ප්‍රකට කතෝලික පාසලකටය. වසරකටත් අධික කාලයක් අපි බොහෝ දිනවල උදේ එකම බස් එකේ පාසල් ගියද කිසිදිනක කතා කර නැත්තෙමු. ඇගේ නිවස ආසන්නයේ සිටි අපේ යාළුවන් දැමූ නම තාමත් මතකය. ඇය අඳින ඇඳුම් නිසා වැටුණු ඒ නම ඇය කිසිදිනෙක දැන සිටියාදැයි නොදනිමි. දවසක් සවස ඒ නික්නේම් එක මට කී මිතුරා සමඟ ඒ වචනය සන්ධි කළ හැටි සාමාන්‍ය පෙළ සිංහල දැනුමින් වටහා ගන්නට උත්සාහ කළෙමු. ඔහු අද අප අතර නැත. ඔහු පසු කලක යුධ හමුදාවට බැඳී උතුරේදී රට වෙනුවෙන් දිවි පුදකළේය. ඔහු ගැන මතක වේදනාත්මකය. ඔහුගේ වැඩිමල් සොයුරිය මට පසුකලක වරක් දෙවරක් හමු වී ඇතත් කතා කරන්නට අවස්ථාවක් ලැබී නැත.

ඉදහිට හමුවන ඒ පැත්තේ මිතුරෙකුගෙන් මෙවැනි තොරතුරු දැන ගතිමි. ඒ පැත්තේ පදිංචිව සිටි අයියා කෙනෙක් මට ඊයේ පෙරේදා ෆේස්බුක් එකෙන්මු හමු විය. 1990 ගණන්වලම ඒ ප්‍රදේශය හැර ගිය පවුලක වැඩමලා වූ ඔහු ළඟ දී දිනක් මට දුරකථනයෙන්ද ඇමතීය.

වෙනත් ප්‍රදේශවල පදිංචියට ගොස් ඇති ඇතැමුන් එදායින් පසු කෙදිනකවත් මගතොටකදී හෝ දැක නැත. එසේම තාමත් ඒ ප්‍රදේශයේ පදිංචි ටික දෙනා අතරින් මට හමු වී ඇත්තේ ද කීප‌ දෙනෙකු පමණකි. එම පෙදෙසින් අප පිටමංව ගත වූ සියවස් කාලකට අධික කාලයේ යළිත් හමු වී නැති අය බොහෝය. ෆේස්බුක් අඩවියෙහි ද මට තාමත් හමු ව ඇත්තේ ද දෙදෙනෙකු පමණය.

මට නිතැතින්ම සිහු වූයේ ටී.එම්. ජයරත්න ගයන මේ ගීතයයි. ඒ ගීතයේ කියැවෙන සන්දර්භය වෙනස් වූවත් මේ කොටස මගේ මතකයනට ද අදාළ බව සිතිණි.

''මේ පුංචි රටේ - කෙදිනක හෝ
මතු කවදා හෝ - යළි අප හමුවේවි''

මේ මා දකින්නේ කාලය මැවු වෙනසක අරුමයයි. ඒ කාලය දෙස මා බැලූවේ සිහින් ශෝකයක් හා සියුම් සතුටක්ද ඇතිව වුවද යම් උපේක්ෂාවකින්ද යුක්තවය. එසේ සිතීමට හැකි වීමම සතුටකි... මේ සටහන තබා අවසන් වූ මොහ‌ොතේ සිතට දැනුණේ මද සැහැල්ලවකි.

සැබැවින්ම එය මතක මාවතක පියනැගීමක් ම විය.

2020.06.08

වසංගත නිසා අතීතයේ සීමා වූ ආගමික උත්සව

ධනේෂ් විසුම්පෙරුම

ඉරිදා ලංකාදීප, 2020.06.07, තක්සලාව, පි. 7 (Sunday Lankadeepa)

http://www.lankadeepa.lk/sunday/thaksalawa/55-573177


සමස්ත ලෝකයටම බලපා ඇති නව කොරෝනා හෙවත් කොවිඩ්-19 වසංගතය නිසා අපේ රටේ විවිධ අංශවලට බලපෑම් ඇති වී තිබෙයි. මේ අතර අපේ රටේ ආගමික උත්සවවලට හා වන්දනා ගමන්වලට ද සීමා ඇති වී ඇත. වාර්ෂික ශ්‍රී පාද වන්දනා සමයේ අවසාන මාස දෙකක කාලය මෙහි බලපෑමට ලක් විය. බෞද්ධයින්ගේ වැදගත්ම පසළොස්වක පොහොය වන වෙසක් පොහොය ගෙවී ගියේ බොහෝ දුරට පන්සල් යෑමෙන් තොරව තම තමන්ගේ නිවෙස්වල ආගමික කටයුතුවල යෙදෙමිනි.

මේ ලිපිය ලියන අවස්ථාව වන විට මේ වර්ෂයේ පොසොන් පොහොය ද ඒ හා සමානව ගත වෙන්නක් බවට පත්ව ඇත. කිතුනු බැතිමතුන්ගේ වැදගත් ආගමික උත්සවයක් වන මහ සිකුරාදා සහ පාස්කු ඉරුදින ආගමික කටයුතු ද ප්‍රසිද්ධ රැස්වීම්වලින් තොරව ගෙවී ගියේ අප්‍රේල් මාසයේ දීය. මැයි මාසයට යෙදුණු ඉස්ලාම් බැතිමතුන්ගේ රාමසාන් උත්සවයද ගෙවී ගියේ ප්‍රසිද්ධ ආගමික කටයුතු නොමැතිවය. මේ ආකාරයෙන් ආගමික කටයුතු සම්බන්ධව පසුගිය මාස තුනක පමණ කාලය පුරා පවත්නා මේ තත්ත්වය ගැන සමාජයේ යම් සාකච්ඡාවක් ද ඇති ව තිබෙනු දක්නට ලැබිණි.

මේ ආකාරයෙන් ආගමික උත්සව සඳහා සීමා පනවනු ලැබූයේ රජයේ බලධාරීන් විසින් පැනවූ සීමා කිරීම් නිසාය. එසේ සිදුකර ඇත්තේ පවත්නා කොවිඩ්-19 වසංගත රෝගය තවදුරටත් රට පුරා ව්‍යාප්ත වීම වලක්වා ගැනීම සඳහාය. අද පමණක් නොව මෙවැනි පියවර ගත් අවස්ථා රැසක්ම අපේ රටේ අතීතයේ දැකිය හැකිය. විශේෂයෙන් මෙවැනි සිදුවීම් ගැන වාර්තා දැකිය හැකි බ්‍රිතාන්‍ය පාලන සමයේ දී කොළරාව, මහාමාරිය, වසූරිය හා උණ සන්නිපාතය වැනි රෝග ඇති වූ අවස්ථා ගණනාවක්ම වාර්තා වෙයි. එවැනි අවස්ථාවල රෝගය ව්‍යා​ප්ත වීම වැලැක්වීම සඳහා ගෙන ඇති පියවර අතර අදාළ ආගමික උත්සවය පැවැත්වීම තහනම් කිරීම හෝ නැවැත්වීම, සහභාගි විය හැකි පිරිස සීමා කිරීම මෙන්ම ඇතැම් අවස්ථාවකදී ඒ උත්සවවලට සහභාගිවන වන්දනාකරුවන්ගේ සෞඛ්‍ය තත්ත්වය පරීක්ෂා කිරීම ද වෙයි. කතරගම, දෙවුන්දර, තලවිල, මඩු වැනි ස්ථානවල පවත්වන ආගමික උත්සව මේ බලපෑමට ලක්වූ උත්සව අතර වෙයි. 20 වැනි සියවසේ මුල් කාලයේදී ලංකාවේ ඇති වූ විවිධ වසංගත තත්ත්ව හමුවේ ප්‍රකට ආගමික උත්සවවලට ඇති වූ බලපෑම් ගැන සාකච්ඡා කිරීම මෙම ලිපිය මගින් සිදුකරනු ලැබේ.

කතරගම උත්සව

ඌව පළාතේ දකුණු කෙළවරට වෙන්නට පිහිටා ඇති කතරගම දේවාලය හා කිරිවෙහෙර මෙරට සුප්‍රකට ආගමික උත්සව පැවැත්වෙන ස්ථානයකි. දිවයින පුරා විවිධ ප්‍රදේශවලින් විශාල පිරිසක් මේ උත්සවවලට සහභාගි වෙති. කතරගම වෙත ළඟා වීමට හැකි මාර්ග ගණනාවක්ම පවතී.

කතරගම ආගමික උත්සව හා සම්බන්ධව බලධාරීන්ගේ අවධානය යොමු වූ අවස්ථා ගණනාවක්ම මේ කාලයේදී හඳුනාගත හැකිය. 1919 වර්ෂයේ දී කතරගම දී පැවැත්වීමට නියමිතව තිබූ උත්සව දෙකම නවත්වන ලද්දේ කොළරා වසංගතය නිසාය. මේ වර්ෂයේ පැතිර ගිය කොළරා වසංගතයෙන් ඌව පළාතට හා දකුණු පළාතට සැලකිය යුතු බලපෑමක් සිදු වූ බව ඌවේ ආණ්ඩුවේ එ්ජන්තවරයාගේ වාර්තා අනුව පෙනෙයි. නිදසුනක් ලෙස ගතහොත් ඌව පළාතෙන් වාර්තා වූ රෝගීන් 131 දෙනාගෙන් 92ක් පමණ මියගොස් ඇත. රෝගය මුලින්ම වාර්තා වූ බදුල්ල නගරයේ මරණ 16ක් පමණ ඇති වී තිබෙයි. එමෙන්ම මෙම රෝගය බදුල්ලේ සිට තල්දෙන, එගොඩවෙල හා මීගහකිවුල හා මහියංගණ වැනි ප්‍රදේශ දක්වා පැතිර ගියේය. එසේම පළාතේ දකුණු ප්‍රදේශය ගැන සැලකූ විට, කොටමුදුන, බුත්තල, වැල්ලවාය හා තෙලු‍ල්ල දක්වා ද එදා රෝගය තදින් ව්‍යාප්ත විය. මේ නිසා කතරගම ආගමික උත්සව නතර කිරීම එදා බලධාරීන් ගත් නැණවත් තීරණයක් බව පෙනේ. මක් නිසා ද යත් එවැනි තැනක රෝගය තදින් ව්‍යාප්ත වීමට මෙන්ම, රට පුරා පැතිර යෑමට පවා අවස්ථාව තිබූ නිසාය. මේ බව තහවුරු වෙන්නේ කතරගමට නුදුරින් පිහිටා ඇති හම්බන්තොට, තිස්ස යන ප්‍රදේශවලද මේ කාලයේදීම ‌රෝගය ඉතා තදින් ව්‍යාප්ත වූ නිසාය. කතරගම උත්සවවලට සහභාගිවන විශාල පිරිසක් හම්බන්තොට දිස්ත්‍රික්කය හරහා ද ගමන් කරති.

මේ ආකාරයටම 1914 වර්ෂයේදී කතරගම ජූලි මාසයේ පැවැත්වෙන ප්‍රධාන උත්සවය වන ඇසළ උත්සවය තහනම් කරන ලද්දේ කතරගම ප්‍රදේශයේම පැතිරගිය වසූරිය වසංගතය නිසාය. ඒ වර්ෂයේ ව්‍යාප්ත වූ වසූරිය වසංගතය වසර මැද බදුල්ලේ නමුණුකුළ ආසන්නයේ වතුයායක මුලින්ම ඇති වී බදුල්ල, පස්සර, ලු‍නුගල හා කතරගම දක්වාම ව්‍යාප්ත වී ඇත. රෝගීන් 87ක් හමු වූ බවක්, මරණ 24ක් සිදු වූ බවක් වාර්තා වෙයි.

දෙවුන්දර උත්සවය

මාතර නගරයට නුදුරින් පිහිටා ඇති දෙවුන්දර උපුල්වන් දේවාලය ආශ්‍රිතව පැවැත්වෙන ඇසළ පෙරහර මෙන්ම ඒ ආශ්‍රිතව පැවැත්වෙන සල්පිල් සහිත උත්සවය ඒ ප්‍රදේශයේම ඉතා ප්‍රකට උත්සවයකි. එයද රටේ පැතිර ගිය වසංගත තත්ත්වවල බලපෑමට ලක්විය.

1919 වර්ෂයේ ඇති වූ කොළරා රෝගය වඩාත්ම බලපා ඇත්තේ හම්බන්තොට දිස්ත්‍රික්කයට බව ඉහත සඳහන් කරන ලදී. හම්බන්තොට නගරයේ පමණක් රෝගීන් 252ක් පමණ මියගොස් ඇත. හම්බන්තොටින් ජූලි මාසයේ වාර්තා වූ රෝගය එතැනින් තිස්ස ප්‍රදේශයට හා තංගල්ලට ද ව්‍යාප්ත වී ඇත. මේ හේතුව නිසා යාබද මාතර දිස්ත්‍රික්කයේ පිහිටා ඇති දෙවුන්දර දේවාලය ආශ්‍රිත වාර්ෂික උත්සවය නොපවත්වන ලදී.

එසේම ඇතැම් වර්ෂවලදී දෙවුන්දර ආගමික උත්සවයට සහභාගි වූ අයගේ ප්‍රමාණය සීමා කළ බවට වාර්තා ඇත. නිදසුනක් ලෙස මහාමාරිය හා වසූරිය රෝගය ලංකාවේ සෙසු ප්‍රදේශ ගණනාවක පැතිර තිබූ 1914 වර්ෂයේදී දෙවුන්දර උත්සවයට සහභාගි වීමේ අවදානම ගැන ජනතාවට අනතුරු හඟවා ඇත. මේ නිසා එයට සහභාගි වූ ජනතාව කැපී පෙනෙන ආකාරයෙන් අඩු වූ බව වාර්තා වෙයි. මේ නිසා එහි සේවය සඳහා යොදවන ලද පොලිස් නිලධාරින් ප්‍රමාණයද අඩු කරන ලද බව මාතර දිස්ත්‍රික්කයේ උප ඒජන්තවරයා සඳහන් කර ඇත.

තලවිල පල්ලියේ උත්සවය

කල්පිටිය අර්ධද්වීපයේ පිහිටා ඇති ප්‍රකට කතෝලික දේවස්ථානයක් වන තලවිල ශාන්ත ආනා පල්ලියේ වාර්ෂික මංගල්ලය ද මේ කාලයේ ඇතැම් අවස්ථාවල වසංගතවල බලපෑමට ලක් වී ඇත. 1919 මාර්තු මාසයේ පැවැත්වීමට නියමිතව තිබූ තලවිල මංගල්ලය නොපවත්වන ලදී. එයට බලපෑවේ ඒ වෙන විට මෙරට පැතිර තිබූ ඉන්ෆ්ලු‍වන්සා උණ වසංගතයේ බලපෑමය. කතෝලික ජනතාව සැලකිය යුතු පිරිසක් වාසය කළ පුත්තලම දිස්ත්‍රික්කයේ දකුණු ප්‍රදේශයට හා බස්නාහිර පළාතට එම උණ රෝගය තදින් බලපා තිබිණි. (මේ සඳහන් කරන්නේ 1918 සිට 1920 දක්වා කාලයේදී අවම වශයෙන් ලංකාවාසීන් 57,000ක් පමණ පිරිසකට මරු කැඳවූ ස්පාඤ්ඤ උණ වසංගතය ගැනය).

එමෙන්ම එම වර්ෂයේ ජූලි මාසයේ පවත්වන ලද උත්සවය ද වෙනත් වර්ෂවලට වඩා කුඩා පරිමාණයේ උත්සවයක් ලෙස පවත්වන ලද්දේ රටේ බොහෝ ප්‍රදේශවල සහල් හිඟයක් පැවති නිසාය. එම උත්සවයට සහභාගි වීම සඳහා අවස්ථාව ලබා දෙන ලද්දේ උත්සව දින ගණනට ප්‍රමාණවත් තරම් සහල් ප්‍රමාණයක් ළඟ තිබූ අයට පමණක් බව උප ඒජන්ත තැනගේ වාර්තාවල සඳහන්ය. එවැනි තත්ත්වයක් තිබියදී පවා අවසන් දින උත්සවයට හත්දහසක් පමණ පිරිසක් සහභාගි වී ඇත. වෙළෙඳාම් කටයුතුවල ඇති වූ ගැටලු‍ ද, යුද්ධය නිසා ඇති වූ සීමා ද නිසා පළමු වැනි ලෝක යුද්ධය පැවති සමයේදීද මේ උත්සවයට සහභාගි වූවන් ගණන සාමාන්‍ය අගයට වඩා අඩු වූ බව සඳහන් වේ. 1918 වර්ෂයේදී එවැනි තත්ත්වයක් ඇති වූ අතර, මේ තත්ත්වය රටේ බොහෝ ආගමික උත්සවවලට සහභාගි වූ ජනතාව අඩු වීමට බලපා තිබිණි.

හැටන්වල කතෝලික උත්සවය

හැටන් නගරයේ පැවැත්වෙන ශාන්ත ආනා රෝමානු කතෝලික උත්සවය නොපැවැත් වූ අවස්ථාවක් පිළිබඳව ද මේ කාලයේදී වාර්තා වෙයි. 1918 වර්ෂයේ ජූලි මාසය වෙන විට පැතිර තිබූ මහාමාරිය වසංගත තත්ත්වය නිසා ඒ මාසයේ 27 හා 28 දිනවල පැවැත්වීමට නියමිතව තිබූ වාර්ෂික උත්සවය දින නියමයක් නොමැතිව කල් දැමූ බව ඒ සඳහා මැදිහත් වූ මධ්‍යම පළාතේ ආණ්ඩුවේ එ්ජන්තවරයා සඳහන් කරයි. ඒ වන විට රෝගය නාවලපිටිය ප්‍රදේශයේ පැතිර තිබූ අතර, අවට ප්‍රදේශවල වතු ආශ්‍රිතව සේවය කරන පිරිස් උත්සව සමයේදී හැටන් නගරයට පැමිණීම වැලැක්වීමට අසීරු වූ නිසා එම පියවර ගත් බව ඒ වාර්තාවල සඳහන් වෙයි.

අනුරාධපුර උත්සව සමය

අනුරාධපුරයේ වෙසක් හා පොසොන් උත්සව එකල පවා බෞද්ධයන් විශාල වශයෙන් සහභාගි වූ උත්සව අතර විය. 1914 වර්ෂයේ කොළඹ සහ තවත් ප්‍රදේශවල බරපතළ මහාමාරිය වසංගතයක් පැවැති අවස්ථාවේදී පවා අනුරාධපුර පොසොන් උත්සවය පවත්වන ලද්දේ සෞඛ්‍ය අාරක්ෂාව සම්බන්ධව ගත් ඉතා දැඩි ආරක්ෂක පියවර යටතේය. උණ හා වෙනත් රෝග ලක්ෂණ සහිත පිරිස් නිරීක්ෂණය කිරීම සඳහා විශේෂ පොලිස් කණ්ඩායම් අනුරාධපුරයේ රඳවා තබන ලදී. එමෙන්ම, සෞඛ්‍ය දෙපාර්තමේන්තුවේ නිලධාරීන් ද, අනුරාධපුර ‘ලෝකල් බෝඩ්’ හෙවත් පළාත් මණ්ඩලයේ (වර්තමාන නගර සභාවට සමාන පළාත් පාලන ඒකකය) නිලධාරින්ද, ගම්මුලාදෑනීන් ඇතුළු දේශීය නිලධාරීන්ද මෙසේ වන්දනාකරුවන් අතර ගැවසෙමින් රෝගීන් සිටින්නේදැයි පරීක්ෂා කර තිබෙයි. සනීපාරක්ෂක පහසුකම් ද වෙනදාට වඩා සපයා තිබූ අතර, වන්දනා සමය අවසන් වූ වහාම නගරය මුළුමනින්ම පවිත්‍ර කර තිබේ. ඔවුන් ගත් මේ පියවර සාර්ථක වූ බව සඳහන් කරන අනුරාධපුරයේ ආණ්ඩුවේ ඒජන්තවරයා, වන්දනා සමයේදී කිසිදු මහාමාරිය රෝගියෙකු වාර්තා නොවූ බවද පවසයි. මෙහි ඇති වැදගත්ම කරුණ වන්නේ සාමාන්‍යයෙන් 5,400ක් පමණ වාසය කරන මේ නගරයට ඒ වර්ෂයේ පැමිණි වන්දනාකරුවන්ගේ ගණන 60,000ක් පමණ බව සඳහන් වන නිසාය. එවකට අනුරාධපුර නගරය පිහිටා තිබුණේ වර්තමාන පූජානගරය ආශ්‍රිතව වන අතර, අද පවත්නා අනුරාධපුර නගරය (නව නගරය) නිර්මාණය වන්නේ ලංකාව නිදහස ලැබීමෙන් පසුවය.

ශ්‍රීපාද වන්දනාව

මේ කාලයේදී වරක් ශ්‍රී පාද වන්දනාව සම්බන්ධවද ගැටලු‍වක් ඇති වී තිබෙයි. එයද 1914 දී කොළඹ ඇති වූ මහාමාරිය වසංගත සමයේදීය. ශ්‍රී පාද වන්දනා සමයේ රෝග ව්‍යාප්ත වීම පිළිබඳව අවදානමක් ඇති වූ අතර, කොළඹ සිට පැමිණෙන වන්දනාකරුවන් මගින් මධ්‍යම පළාතට ද රෝගය ව්‍යාප්ත විය හැකියැයි සැකයක් විය. එහෙත් වෙනත් වන්දනා ගමන් මෙන් වන්දනාකරුවන්ගේ සංඛ්‍යාව සීමා කිරීමද කළ නොහැකි බව සඳහන් කරන සබරගමු පළාතේ ආණ්ඩුවේ ඒජන්තවරයා ඒ සඳහා වෙනත් පියවරක් ගෙන ඇත.

ඒ අනුව, විවිධ ස්ථානවලදී වන්දනාකරුවන් වෛද්‍ය පරීක්ෂණවලට ලක් කිරීමට තීරණය කරන ලදී. එම වෛද්‍ය පරීක්ෂණ කටයුතු සිදුකරන ලද්දේ වන්දනාවේ යෑම සඳහා වැඩි පිරිසක් දුම්රියෙන් පැමිණ බසින ස්ථාන වූ කුරුවිට හා රත්නපුරයේදී හා රත්නපුර රෝහලේදීය. මේ වන විට සබරගමු හෙවත් රත්නපුර දුම්රිය මාර්ගය ලෙස හැඳින්වෙන දුම්රිය මාර්ගය රත්නපුරය දක්වා දිගු කර තිබිණි. එකල පුංචි කෝච්චිය ශ්‍රී පාද වන්දනාව සඳහා යොදාගත් මූලික ප්‍රවාහන මාධ්‍යයක් ද විය (අවාසනාවකට මෙන් අවිස්සාවේල්ල සිට රත්නපුර හරහා ඕපනායක දක්වා වූ මේ දුම්රිය මාර්ගය අද වන විට ගලවා දමා ඇත.) මේ සඳහාම කුරුවිටට නුදුරු හිග්ගස්හේන ප්‍රදේශයේ මාර්ගයේ පොලිස් ආරක්ෂක මුරපොළක් පිහිටුවන ලද අතර, එමගින් මහාමාර්ගය ඔස්සේ පැමිණෙන වන්දනාකරුවන් වන්දනා මාර්ගවලට යොමු කිරීමට හා වෛද්‍ය පරීක්ෂණ පැවැත්වීමට යොමු කරන ලදී. ඒජන්තවරයා පවසන ආකාරයට, මහාමාරිය පැතිර තිබූ කොළඹ හා ආශ්‍රිත ප්‍රදේශවලින් පැමිණි වන්දනාකරුවන් ගණන සැලකූ විට මේ වන්දනා සමය තුළ මහාමාරිය හෝ වෙනත් බරපතළ වසංගතයක් හමු නොවීම සතුටු විය හැකි කරුණක් විය.


http://www.lankadeepa.lk/sunday/thaksalawa/55-573177